ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ

ਮੇਰਾ ਮਿੱਤਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰੇ ਤਣੇ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੜ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ, ਉਹ ਸਭ ਨਪੱਤਰੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ, ਸੁੱਕ ਜਾਣਗੇ। 
ਕਹਾਣੀ ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਮਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਹੁਣੀ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ 'ਦੀ ਕੁਇਸਟ ਕੰਟੀਨਿਊਸ-ਲੋਸਟ ਹੈਰੀਟੇਜ਼, ਦੀ ਸਿੱਖ ਲੈਗੇਸੀ ਇਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ' 'ਚ ਬੰਸਰੀ ਲਾਲ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਬੰਸਰੀ ਲਾਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਾ ਅਸੀਂ ਇੱਥੋ ਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਨਾ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਦੇ ਹੋਏ। 47 ਦੀ ਵੰਡ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਾਨਕਪੰਥੀਆਂ ਲਈ ਸੁਲਗਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਛੱਡ ਗਏ ਹਨ। ਬੰਸਰੀ ਲਾਲ ਵਰਗੇ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਨਾਨਕਪੰਥੀ ਸਾਂਝੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੰਡੀ ਧਰਤੀ ਦਾ ਸੰਤਾਪ ਇਕ ਹੰਡਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਪਾਕਿ 'ਚ ਘੱਟਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋ ਨਿਬੜੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ 1921 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ 'ਚ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਛਾਣ 'ਚ ਬੰਸਰੀ ਲਾਲ ਜਹੇ ਨਾਨਕਪੰਥੀ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਕੇ 'ਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਇਹ ਹਾਲਤ ਬੜੀ ਉਲਝਣ ਭਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀਆਂ ਰਾਹਵਾਂ 'ਚ ਸਭ ਜਵਾਬ ਪਏ ਹਨ ਪਰ ਸਮਝੇ ਕੌਣ ?

1980 ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਮੈਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਸਰੋਵਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਕੀਰਤਨ ਸਰਵਣ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸਭ ਸੰਗਤਾਂ ਕੀਰਤਨ ਦਾ ਅਨੰਦ ਮਾਣ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਅਚਾਨਕ ਮੇਰੀ ਨਜਰ ਕੀਰਤਨੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਪਿੱਛੇ ਪਰ ਮੇਰੇ ਤੋ ਅੱਗੇ ਬੈਠੇ ਇਕ ਬਜੁਰਗ ਵੱਲ ਪਈ ਜਿਸ ਦੀ ਮੈ ਕੇਵਲ ਪਿੱਠ ਹੀ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਸਾਂ। ਮੈ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਖੱਦਰ ਦਾ ਕੁੜਤਾ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਖਸਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਕਈ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀਆਂ ਘਸਮੈਲੀਆਂ ਜਹੀਆਂ ਟਾਕੀਆਂ ਵੀ ਲਗੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਬਜੁਰਗ ਚੌਕੜਾ ਲਗਾ ਕੇ ਤੇ ਸਿਰ ਸੁੱਟ ਕੇ ਅਡੌਲ ਚਿਤ ਬੈਠਾ

                ਕੁਤਬ ਮੀਨਾਰ ਦਾ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਅਤੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਕੁਤੁਬ-ਦੀਨ-ਐਬਕ (1150-1210)..
ਇੱਕ ਵਾਰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਦਿਆਂ ਹਿਰਨ ਤੇ ਚਲਾਇਆ ਤੀਰ ਇੱਕ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਜਾ ਵਜਿਆ ਤੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ!
ਮ੍ਰਿਤਕ ਮਾਂ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਕਮਾਊ ਪੁੱਤ ਸੀ
ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਖੁਦ ਕਾਜੀ ਨੂੰ ਆਖ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੇ ਕਤਲ ਦਾ ਮੁਕਦਮਾ ਚਲਵਾ ਦਿੱਤਾ!

ਦਰ ਦਰਬਾਰ ਦਾ ਆਮ ਨਹੀਂ,
ਤਖਤ ਸਖਸ਼ ਦੇ ਨਾਮ ਨਹੀਂ।
ਸਿਫਤ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਏ ਅਲਾਹ ਦੀ,
ਕਿਸੇ ਆਦਮ ਦਾ ਪੈਗਾਮ ਨਹੀਂ।
ਧੁਰ ਦਰਗਾਹੋਂ ਆਇਆ ਏ,
ਇਹ ਆਮ ਨਹੀਂ ਇਹ ਆਮ ਨਹੀਂ।

ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੇ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਇਹ ਜਜਬਾਤ ਬੀਤੇ ਕਲ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਲੋਂ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੋਧ ਕਾਨੂੰਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਦਖਲਅੰਦਾਜੀ ਤੇ ਆਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੀਤੀ ਮੰਗ ਬਾਅਦ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਹਜਾਰਾਂ ਲੱਖਾਂ ਜਜਬਾਤਾਂ ਸਾਧਨ ਉਡੀਕ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਉਸ ਵੇਲੇ,ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਕੱਟੜਵਾਦੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਖੇਰੂੰ ਖੇਰੂੰ ਹੋ ਵਿਚਰ ਰਹੀਆਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕੌਮਾਂ ਨੂੰ ਆਨੇ ਬਹਾਨੇ ਨਿਗਲ ਜਾਣ ਦੇ ਮਨਸੂਬੇ ਘੜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜੇਹੇ ਮੌਕੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਇਸ ਪਹੁੰਚ ਨੇ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਉਸ ਧਾਰਣਾ ਤੇ ਵਰਤਾਰੇ ਤੇ ਮੋਹਰ ਲਾਈ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਅਜਾਦ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜੇਹਾ ਇਲਾਹੀ ਤਖਤ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਔਖੀ ਘੜੀ ਦੱਬੀ ਕੁਚਲੀ ਮਨੁਖਤਾ ਤੇ ਮਜਲੂਮਾਂ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।