|
ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਪਤਾਹ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ... |
|
|
ਪੋਖਿ ਤà©à¨–ਾਰ੠ਨ ਵਿਆਪਈ ਕੰਠਿ ਮਿਲਿਆ ਹਰਿ ਨਾਹ੨ (ਅੰਗ : 135)
ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸà©à¨¹à¨¾à¨µà¨£à¨¾-ਸà©à¨–ਮਈ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ | ਪੋਹ
ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਠਨੂੰ ਸਰਦੀ ਬਹà©à¨¤ ਸਤਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਅਨੰਦਪà©à¨°à©€ ਦੇ ਅਨੰਦਮਈ
ਵਾਤਾਵਰਨ, ਅਨੰਦਪà©à¨° ਦੇ 8 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਘੇਰੇ, ਅਨੰਦਪà©à¨° ਨੂੰ ਛੱਡਣ, ਸਿਰਸਾ
ਨਦੀ ਕੰਢੇ à¨à¨¿à¨†à¨¨à¨• ਯà©à©±à¨§, ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ, ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਕੱਚੀ ਗੜà©à¨¹à©€ ਤੇ ਸਰਹਿੰਦ ਦੀਆਂ
ਦੀਵਾਰਾਂ 'ਚ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੇ ਜਿਊਾਦੇ ਚਿਣੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€ ਜੀ ਦੀ ਠੰਢੇ
ਬà©à¨°à¨œ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਨੂੰ ਪੜà©à¨¹-ਸà©à¨£ ਕੇ-ਮਨ-ਸਰੀਰ 'ਚ ਰੋਸ-ਰੋਹ ਤੇ ਜੋਸ਼ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੌੜਦੀ
ਹੈ | 8 ਤੋਂ 13 ਪੋਹ ਦੇ ਇਹ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਦਰਦਮਈ-ਗੰà¨à©€à¨° ਪà©à¨°à©€à¨–ਿਆ ਦੇ ਦਿਨ
ਸਨ | ਅਨੰਦਪà©à¨° ਸਾਹਿਬ ਇਕ ਦਿਨ ਸà©à¨°à©€ ਗà©à¨°à©‚ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖਾਂ, ਸੇਵਕਾਂ
ਦੀ ਪਰਖ ਕੀਤੀ, ਪੰਜ ਸੀਸ ਮੰਗ ਕੇ | ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦਾ ਰà©à¨¤à¨¬à¨¾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ
ਗà©à¨°à©‚ ਚਰਨਾਂ 'ਚ ਸੀਸ à¨à©‡à¨Ÿ ਕੀਤੇ ਤੇ ਗà©à¨°à¨¦à©‡à¨µ ਨੇ ਵੀ ਗà©à¨°à¨¸à¨¿à©±à¨–ਾਂ ਨਾਲ ਅਹਿਦ ਕੀਤਾ ਕਿ
ਗà©à¨°à©‚ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਮਾਂ ਆਉਣ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਸਰਬੰਸ ਵਾਰ ਕੇ ਸà©à¨°à¨–ਰੂ ਹੋਵੇਗਾ | ਇਸ
ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਪਤਾਹ 'ਚ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਨੇ ਕੀਤੇ ਕੋਲ ਨੂੰ ਪੂਰਿਆਂ ਕੀਤਾ |
ਅਨੰਦਪà©à¨° ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਸੂਬੇਦਾਰ ਖਾਂ, ਸਰਹਿੰਦ ਦੇ ਸੂਬੇਦਾਰ ਤੇ ਪਹਾੜੀ
ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ | ਅੱਠਮਹੀਨੇ ਤੀਕ ਰਹੇ ਇਸ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਘੇਰੇ ਕਾਰਨ ਅਨੰਦਗੜà©à¨¹
ਦੇ ਕਿਲà©à¨¹à©‡ 'ਚ ਜਲ-ਪਾਣੀ, ਅੰਨ ਦਾਣਾ ਆਉਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ | ਜੇਕਰ ਸਿੰਘ ਸੂਰਮੇ ਦà©à¨¸à¨¼à¨®à¨£
ਦਲਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਅੰਨ-ਪਾਣੀ ਦਾ ਪà©à¨°à¨¬à©°à¨§ ਕਰਦੇ, ਇਸ ਨਾਲ ਵੀ ਆਪਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਜਾਨੀ
ਨà©à¨•à¨¸à¨¾à¨¨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ | ਵਿਸ਼ਾਲ ਤੇ ਲੰਮੇਰੇ ਘੇਰੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਿੰਘ ਚੜà©à¨¹à¨¦à©€ ਕਲਾ 'ਚ ਸਨ |
ਮà©à¨¸à©€à¨¬à¨¤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਸਬਰ-ਸਿਦਕ ਤੋਂ ਕੰਮ ਲਿਆ | ਦà©à¨¸à¨¼à¨®à¨£ ਦਲਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ
ਕਿ ਇਸ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਅਸੀਂ ਅਨੰਦਗੜà©à¨¹ ਦੇ ਕਿਲà©à¨¹à©‡ 'ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਾਂਗੇ ਤਾਂ
ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਕਸਮਾਂ ਖਾ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਆਪਣੇ ਸਿੰਘਾਂ ਸਮੇਤ ਕਿਲà©à¨¹à©‡ ਨੂੰ
ਖਾਲੀ ਕਰ ਦੇਣ ਤਾਂ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੂੰ ਸà©à¨°à©±à¨–ਿਅਤ ਲਾਂਘਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ | ਬਸ ਕਿਲà©à¨¹à¨¾ ਖਾਲੀ
ਕਰਨ ਦੀ ਦੇਰ ਸੀ ਕਿ ਦà©à¨¸à¨¼à¨®à¨£ ਦਲਾਂ ਨੇ à¨à©à©±à¨–ੇ à¨à¨¾à¨£à©‡ ਸਿੰਘਾਂ 'ਤੇ ਹੱਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ |
ਪੋਹ ਦੇ ਮਹੀਨੇ, ਬਾਰਸ਼ ਸਮੇਂ ਸ਼ੂਕਦੀ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ à¨à¨¿à¨†à¨¨à¨• ਯà©à©±à¨§ ਲੜਿਆ ਗਿਆ |
à¨à¨¾à¨ˆ ਬਚਿੱਤਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਕà©à¨ ਹੋਰ ਸੂਰਮੇ ਦà©à¨¸à¨¼à¨®à¨£à¨¾à¨‚ ਦਾ ਮà©à¨•à¨¾à¨¬à¨²à¨¾ ਕਰਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਜਾਮ ਪੀ
ਗਠ| ਬੇਸ਼à©à¨®à¨¾à¨° ਕੀਮਤੀ ਸਾਹਿਤਕ ਸਰਮਾਇਆ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਗà©à¨°à©°à¨¥ ਸਦਾ ਵਾਸਤੇ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਦੀ
à¨à©‡à¨Ÿ ਚੜà©à¨¹ ਗਠ| ਚਾਰ ਚà©à¨«à©‡à¨°à©‡ ਦà©à¨¸à¨¼à¨®à¨£ ਦਲ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਵਿਚ ਬਹà©à¨¤ ਸਾਰੇ ਪਿਆਰੇ
ਗà©à¨°à¨¸à¨¿à©±à¨– ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਚà©à©±à¨•à©‡ ਸਨ ਪਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਰਵੇਸ਼ ਸਰਸਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਅੰਮਿà©à¨¤ ਵੇਲੇ
ਸੰਗਤੀ ਨਿਤਨੇਮ ਆਸਾ ਕੀ ਵਾਰ ਦਾ ਕੀਰਤਨ ਮੈਦਾਨੇ ਜੰਗ 'ਚ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ |
ਸਰਸਾ ਕਿਨਾਰੇ ਹੀ ਕਲਗੀਧਰ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਦੀਵੀ ਵਿਛੋੜਾ ਪੈ ਗਿਆ | ਗà©à¨°à©‚ ਪਰਿਵਾਰ
ਤਿੰਨ à¨à¨¾à¨—ਾਂ 'ਚ, ਤਿੰਨ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ 'ਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ | ਗà©à¨°à©‚ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੋਵੇਂ
ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਤੇ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਸਿੰਘ, ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਕੱਚੀ ਗੜà©à¨¹à©€ 'ਚ, ਮਾਤਾ ਸà©à©°à¨¦à¨°à©€ ਜੀ
ਤੇ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇਵਾਂ à¨à¨¾à¨ˆ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ , ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€ ਜੀ ਤੇ
ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਗੰਗੂ ਰਸੋਈਠਨਾਲ ਇਕ ਪਾਸੇ ਚੱਲ ਪਠ| ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਕੱਚੀ ਗੜà©à¨¹à©€ ਵੱਡੇ
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ, ਤਿੰਨ ਪਿਆਰਿਆਂ ਤੇ ਚਾਲੀ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਦਸ ਲੱਖ ਫ਼ੌਜ ਦਾ ਮà©à¨•à¨¾à¨¬à¨²à¨¾ ਜਿਸ
ਸੂਰਮਗਤੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਠਤੋਂ ਅਸਾਵਾਂ ਯà©à©±à¨§ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
ਇਮਤਿਹਾਨ ਦੀ ਇਸ ਘੜੀ 'ਚ ਗà©à¨°à©‚ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੇ ਸਬਰ-ਸਿਦਕ ਤੇ ਸੂਰਮਗਤੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ
ਦਾਸਤਾਨ ਲਿਖੀ |
ਇਕ ਵੀ ਸਿੰਘ ਡੋਲਿਆ ਨਹੀਂ, ਅਧੀਨਗੀ, ਗ਼à©à¨²à¨¾à¨®à©€, ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਪà©à¨°à¨µà¨¾à¨¨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸਗੋਂ
ਸਿੱਖੀ, ਸਿਦਕ, à¨à¨°à©‹à¨¸à©‡ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸਾਹਾਂ ਤੀਕ ਨਿà¨à¨¾à¨‡à¨† | ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜà©à¨¹à©€ 'ਚ ਗà©à¨°à©‚
ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗà©à¨°à©‚-ਪੰਥ ਦੀ ਸਰਵਉੱਤਾ ਨੂੰ ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ
ਸਵੀਕਾਰ ਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਿਆਂ, ਗà©à¨°à©‚ ਚੇਲੇ ਦੀ ਅà¨à©‡à¨¦à¨¤à¨¾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਪà©à¨°à¨—ਟ ਕੀਤਾ |
ਗà©à¨°à©‚-ਪੰਥ ਦੇ ਹà©à¨•à¨® ਅਨà©à¨¸à¨¾à¨° ਗà©à¨°à©‚ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦà©à¨¸à¨¼à¨®à¨£ ਦਲਾਂ ਨੂੰ ਚੀਰਦੇ ਹੋà¨
ਮਾਛੀਵਾੜੇ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਦੇ ਵਾਸੀ ਬਣੇ | ਅਫ਼ਗਾਨੀ ਤੇ ਤà©à¨–ਾਰ ਦੇ ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਹ
ਸਵਾਰ, ਪà©à¨°à¨¸à¨¼à¨¾à¨¦à©€ ਹਾਥੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸà©à¨¤à©°à¨¤à¨° ਸਿੱਖ ਸੋਚ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ ਦੇ
ਪà©à¨°à¨¤à©€à¨• ਤਾਜ-ਬਾਜ, ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ à¨à©à¨²à¨¾à¨‰à¨£ ਵਾਲੇ, ਨਗਾਰੇ 'ਤੇ ਚੋਟਾਂ ਲਗਵਾਉਣ ਵਾਲੇ
ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਰਵੇਸ਼ ਗà©à¨°à©‚ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਮਾਛੀਵਾੜੇ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ 'ਚ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ
ਵਿਚਰਨਾ ਪਿਆ, ਪਰ ਕਿਧਰੇ ਗਿਲਾ, ਸ਼ਿਕਵਾ, ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮਿੱਤਰ ਪਿਆਰੇ ਨੂੰ
ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ:
ਮਿਤà©à¨° ਪਿਆਰੇ ਨੂੰ ਹਾਲ੠ਮà©à¨°à©€à¨¦à¨¾ ਦਾ ਕਹਣਾ ¨
ਤà©à¨§à© ਬਿਨ੠ਰੋਗ੠ਰਜਾਈਯਾ ਦਾ
ਓਢਣ੠ਨਾਗ ਨਿਵਾਸਾ ਦਾ ਰਹਣਾ ¨ (ਦਸਮ ਗà©à¨°à©°à¨¥)
ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€ ਜੀ ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਰਹਿੰਦ ਦੇ ਸੂਬੇਦਾਰ ਨੇ ਬੰਦੀ ਬਣਾ,
ਠੰਢੇ ਬà©à¨°à¨œà¨¼ 'ਚ ਕੈਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ | ਬਜ਼à©à¨°à¨— ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€ ਤੇ ਨੰਨੇ-ਮà©à©°à¨¨à©‡
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ, ਗà©à¨°à©‚ ਪਰਿਵਾਰ, ਪਿਆਰੇ ਗà©à¨°à¨¸à¨¿à©±à¨–ਾਂ ਦਾ ਸਦੀਵੀ ਵਿਛੋੜਾ, ਸਫ਼ਰ ਦੀਆਂ
ਦà©à¨¸à¨¼à¨µà¨¾à¨°à©€à¨†à¨‚ ਦੇ ਦਰਪੇਸ਼ ਕਿਵੇਂ ਗà©à¨œà¨¼à¨¾à¨°à©‡ ਹੋਣਗੇ, ਠੰਢੇ ਬà©à¨°à¨œ 'ਚ ਦਿਨ-ਰਾਤ? ਬà©à¨°à¨œ ਆਮ
ਕਰਕੇ ਕਿਲਿà©à¨¹à¨†à¨‚, ਸ਼ਾਹੀ ਮਹਿਲਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ, ਖà©à©±à¨²à©à¨¹à©‡ 'ਚ ਉੱਚੇ ਉਸਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਜਿਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਰਾਹੀਂ ਸà©à¨°à©±à¨–ਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸà©à¨°à©±à¨–ਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ | ਬà©à¨°à¨œ ਗੋਲਕਾਰ, ਚਕੋਣੇ ਜਾਂ
ਅਠਕੋਣੇ ਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹਨ, ਜਿਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਤੋਂ ਸà©à¨°à©±à¨–ਿਆ ਕਰਮੀ ਚà©à¨«à©‡à¨°à©‡ ਦੇਖ ਸਕੇ | ਪੋਖ ਤà©à¨–ਾਰ ਦਾ
ਮਹੀਨਾ, ਉੱਚਾ ਖà©à©±à¨²à©à¨¹à¨¾ ਬà©à¨°à¨œ, ਨੇੜੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਖਾਈ, ਖà©à©±à¨²à©à¨¹à©‡ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਬਰਫ਼ੀਲੀਆਂ
ਸੀਤਲ ਹਵਾਵਾਂ, ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਸਮੇਂ ਤੇ ਮà©à¨¸à©€à¨¬à¨¤à¨¾à¨‚ ਨਾਲ ਜੂਠਰਹੀ 83 ਸਾਲ ਦੀ ਬਜ਼à©à¨°à¨—
ਮਾਤਾ ਤੇ ਬਾਲ ਵਰੇਸ ਦੇ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਪੋਤਰਿਆਂ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇਗਾ?
ਕਲਪਨਾ ਕਰਨੀ ਮà©à¨¸à¨¼à¨•à¨¿à¨² ਹੈ, ਸੋਚ ਸ਼ਕਤੀ, ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ | ਵਜ਼ੀਰ ਖਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ
'ਚ à¨à©‡à¨œà¨£ ਸਮੇਂ ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€ ਜੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਲਾਡਲੇ ਲਾਲ ਦੇ ਲਾਲਾਂ ਨੇ
ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ ਸਗੋਂ ਵਿਰਸੇ-ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਣ, ਸਿੱਖੀ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ਨੂੰ
ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਜਾਣਾ ਹੈ | ਸੂਬੇਦਾਰ ਸਰਹਿੰਦ ਵਜ਼ੀਰ ਖਾਂ ਤੇ ਕਾਜ਼ੀ ਨੇ
ਵਕਤੀ-ਖà©à¨¸à¨¼à¨¾à¨®à¨¦ à¨à¨°à¨ªà©‚ਰ ਫਤਵਾ ਸà©à¨£à¨¾à¨‰à¨£ 'ਤੇ ਗà©à¨°à©‚ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਛੋਟੇ
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਲ ਵਰੇਸੇ ਨੀਂਹਾਂ 'ਚ ਚਿਣ-ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ | ਜਦ ਦਾਦੀ ਮਾਂ,
ਗà©à¨œà¨°à©€ ਨੂੰ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲੀ ਕਿ ਤੇਰੇ ਪੋਤਰੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਚà©à©±à¨•à©‡ ਹਨ ਤਾਂ ਮਾਂ ਵੀ ਆਪਣੇ
ਪੋਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸਚਖੰਡ ਧਿਆਨਾ ਕਰ ਗਈ |
ਚਲੋ ਮੇਰੇ ਹੀਰਿਓ ! ਮੈਂ ਮਗਰੇ ਆਵਾਂ |
ਪà©à©±à¨¤à¨¾à¨‚ ਪਿਛੋਂ ਜਿਊਾਦੀਆਂ ਕਦ ਸà©à¨£à©€à¨†à¨‚ ਮਾਵਾਂ
ਸਰਹਿੰਦ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਕਾ ਵਾਪਰਨ 'ਤੇ ਸੰਸਾਰ 'ਚ ਹਾਹਾਕਾਰ ਮਚ ਗਈ | ਜਬਰ-ਜ਼à©à¨²à¨®,
ਤਸ਼ੱਦਦ, ਲਾਲ ਹਨੇਰੀ à¨à©à©±à¨²à©€ | ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਕਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਸਗੰਜ, ਚਾਂਦਨੀ
ਚੌਾਕ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਦਿਨ-ਦਿਹਾੜੇ ਵਾਪਰ ਚà©à©±à¨•à¨¾ ਸੀ |
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਸà©à¨£ ਕੇ ਸਤਿਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਗ਼ਮਗੀਨ ਨਹੀਂ ਹੋਠਸਗੋਂ ਫ਼ਖਰ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਸੀ:
ਇਨ ਪà©à¨¤à©à¨°à¨¨ ਕੇ ਸੀਸ ਮੈ ਵਾਰ ਦੀਠਸà©à¨¤ ਚਾਰ |
ਚਾਰ ਮà©à¨ ਤੋਂ ਕਿਆ à¨à¨²à¨¾ ਜੀਵਤ ਕਈ ਹਜ਼ਾਰ |
ਸਰਹਿੰਦ ਦੇ ਦਰਦਮਈ ਸਾਕੇ 'ਤੇ ਨਵਾਬ ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ, ਮੋਤੀ ਮਹਿਰੇ ਤੇ ਦੀਵਾਨ ਟੋਡਰ ਮਲ ਨੇ
ਹਾਅ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਮਾਰਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਸਦਕਾ ਸਿੱਖ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਯਾਦ
ਕਰਦੇ ਹਨ | ਬਹà©à¨¤ ਸਾਰੇ ਦਾਨਿਸ਼ਮੰਦ-ਲੇਖਕਾਂ, ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਕਲਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ੋਰ-ਅਜ਼ਮਾਈ ਕਰਕੇ
ਇਸ ਅਨੋਖੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਨੂੰ ਰੂਪਮਾਨ ਕਰ, ਸ਼ਰਧਾ ਸਤਿਕਾਰ à¨à©‡à¨Ÿ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ
| ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਪà©à¨°à¨¸à¨¿à©±à¨§ ਕਵੀ ਮੈਥਲੀ ਸ਼ਰਨ ਗà©à¨ªà¨¤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੇ ਵਲਵਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ
ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਪà©à¨°à¨—ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ:
ਜਿਸ ਕà©à¨² ਜਾਤਿ ਦੇਸ਼ ਕੇ ਬੱਚੇ,
ਦੇ ਸਕਤੇ ਹੈਂ ਯੋ ਬਲੀਦਾਨ |
ਉਸ ਕਾ ਵਰਤਮਾਨ ਕà©à¨ à¨à©€ ਹੋ
ਪਰ à¨à¨µà¨¿à¨¸à¨¼à¨¯ ਹੈ ਅਰ ਮਹਾਨ |
ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਬਾਗ ਨੂੰ ਪਿਤਾ, ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ, ਬਜ਼à©à¨°à¨— ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€,
ਤਿੰਨ ਪਿਆਰੇ, à¨à¨¾à¨ˆ ਸੰਗਤ ਸਿੰਘ ਜੀ, à¨à¨¾à¨ˆ ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਗà©à¨°à¨¸à¨¿à©±à¨–ਾਂ ਦੇ
ਪਵਿੱਤਰ ਖੂਨ ਨਾਲ ਸਿੰਜ ਕੇ ਖੜਾਓ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤਾ | ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੇ ਇਹ ਬੋਲ ਸਾਨੂੰ
ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ à¨à©à©±à¨²à¨£à©‡ ਚਾਹੀਦੇ:
ਹਮ ਜਾਨ ਦੇ ਕੇ ਔਰੋਂ ਕੀ ਜਾਨੇਂ ਬਚਾ ਚਲੇ |
ਸਿਖੀ ਕੀ ਨੀਂਵ ਹਮ ਹੈਂ ਸਰੋਂ ਪਿ ਉਠਾ ਚਲੇ |
ਇਸ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਪਤਾਹ ਸਮੇਂ ਸਾਡਾ ਕਾਰ-ਵਿਹਾਰ ਅਚਾਰ-ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ-ਬੋਲ ਚਾਲ ਤੇ ਖਾਣ ਪੀਣ 'ਚ
ਅੰਤਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ | ਨਿੱਜੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਸੀਂ à¨à¨¾à¨µà©‡à¨‚ ਸਾਰੇ ਬਾਬਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ
ਸਿੰਘ, ਬਾਬਾ ਫਤਹਿ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਸਤਿਕਾਰ à¨à©‡à¨Ÿ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ
ਪਹà©à©°à¨š ਸਕਦੇ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਦਮੇ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ
| ਅਹਿਸਾਸ ਇਹ ਹੋਵੇ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡਾ ਕੌਮੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਪਤਾਹ ਹੈ | ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਸਾਂ ਨੇ
ਖà©à¨¸à¨¼à©€ ਦੇ ਪà©à¨°à©‹à¨—ਰਾਮ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣੇ, ਇਸ ਕੌਮੀ ਸà¨à¨¾ ਦੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਗੰà¨à©€à¨°à¨¤à¨¾ ਹੋਵੇ ਤੇ
ਗ਼ਮ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ |
ਗà©à¨°à©‚ ਸਵਾਰੇ ਸਿੱਖੋ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਤà©à¨¹à¨¾à¨¡à©‡ ਪਾਸੋਂ ਸà©à¨¹à¨¿à¨°à¨¦à¨¤à¨¾, ਗ਼ਮਗੀਨਤਾ,
ਗੰà¨à©€à¨°à¨¤à¨¾, ਦਾਨਸ਼ਿਮੰਦੀ ਦੀ ਖ਼à©à¨¸à¨¼à¨¬à©‚ ਆਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ, ਪੋਖ ਤà©à¨–ਾਰ
ਦੀਆਂ ਬਰਫ਼ੀਲੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਠੰਢੇ ਬà©à¨°à¨œ 'ਚ ਬਜ਼à©à¨°à¨— ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€ ਨਾਲ ਗà©à¨œà¨¼à¨¾à¨°à©€à¨†à¨‚
ਸਨ? ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਪਲਾਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ |
ਅਨੰਦਪà©à¨° ਦੇ ਅਨੰਦਮਈ ਵਾਤਵਰਨ ਤੋਂ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਕੱਚੀ ਗੜà©à¨¹à©€ ਤੇ ਸਰਹਿੰਦ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ
ਤੀਕ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਦੀ ਸਾਖੀ ਦੀ ਅਕਥ ਕਹਾਣੀ–ਲੋਕ ਮਾਨਸਿਕਤਾ 'ਚ ਘਰ ਕਰ ਚà©à©±à¨•à©€ ਹੈ | à¨à¨¾à¨µà©‡à¨‚
ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਵਰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ ਜਾ ਚà©à©±à¨•à¨¾ ਹੈ ਪਰ ਦਰਦ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਨੂੰ
ਥੋੜà©à¨¹à¨¾ ਬਹà©à¨¤à¨¾ ਮਹਿਸੂਸ ਤਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਮà©à¨•à©°à¨®à¨² ਰੂਪ 'ਚ ਰੂਪਮਾਨ ਕਰਨਾ
ਅਸੰà¨à¨µ ਹੈ | ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਕੇ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਤਿਆਗ, ਕà©à¨°à¨¬à¨¾à¨¨à©€,ਧਾਰਮਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਸà©à¨¤à©°à¨¤à¨°à¨¤à¨¾,
ਸਵੈ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਸਚ, ਸਬਰ, ਸਿਦਕ, ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਅਨੋਖੀ ਦਾਸਤਾਨ ਹੈ | ਇਸ ਕੌਮੀ ਸà¨à¨¾ ਦਾ
ਮੂਲ ਮਨੋਰਥ ਤੇ ਉਦੇਸ਼ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗà©à¨œà¨°à©€ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਨੂੰ
ਯਾਦ ਕਰ ਮਹਾਨ ਵਿਰਸੇ ਨਾਲ ਜà©à©œà¨¨à¨¾ ਹੈ | ਆਓ, ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਗà©à¨°à¨®à©à¨–ਾਂ ਵਾਂਗ ਯਾਦ
ਕਰੀਠਮਹਾਨ ਕà©à¨°à¨¬à¨¾à¨¨à©€ ਨੂੰ ... |
-ਮੋਬਾਈਲ : 98146 37979
|
|