ਵਾਹਿਗà©à¨°à©‚ ਜੀ “ਗà©à¨°à¨®à¨¤à¨¿ ਅਨà©à¨¸à¨¾à¨° ‘ਸਿਮਰਨ’ ਅਤੇ ‘ਅਰਦਾਸ’ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਗà©à¨°à¨®à¨¤à¨¿ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗà©à¨°à¨¸à¨¿à©±à¨– ਲਈ ਅਤਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈਵਾਹਿਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ ਵਾਹਿਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹਿ ਜੀ “ਸੰਗਤ ਜੀ ਅਸੀ ਤà©à¨¹à¨¾à¨¡à©‡ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਾਂ ਇਹ ਹਰ ਸਿੱਖ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੱਚੇ ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਸਮਠਜਰੂਰ ਦੇਖਣਾ ਜੀ” ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਚੇ ਅਰਦਾਸ ਦਾ ਬਹà©à¨¤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਕੋਈ ਕੰਮ ਸ਼à©à¨°à©‚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਅਰਦਾਸ ਵੀ ਇਕ à¨à¨—ਤੀ ਹੈ ਆਪਣੇ ਇਸ਼ਟ ਅੱਗੇ ਅੰਤਰ ਆਤਮਾ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਰਦਾਸ ਕਦੇ ਵੀ ਨਾਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਹà©à©°à¨¦à©€à¥¤ ਅੰਮà©à¨°à¨¿à¨¤ ਵੇਲੇ ਦਾ ਨਿਤਨੇਮ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਰਹਿਰਾਸ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅਰਦਾਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਗà©à¨°à¨¬à¨¾à¨£à©€ ਪੜà©à¨¹à¨£ ਦਾ ਉਨਾਂ ਲਾਠਨਹੀਂ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਹੈ।ਅਰਦਾਸ 4 ਅੱਖਰਾਂ ਤੋਂ ਬਣੀ ਅ ,ਰ, ਦ,ਸ,ਤੂ ਠਾਕà©à¨° ਤà©à¨® ਪਹਿ ਅਰਦਾਸ। ਵਾਹਿਗà©à¨°à©‚ ਜੀ “ਗà©à¨°à¨®à¨¤à¨¿ ਅਨà©à¨¸à¨¾à¨° ‘ਸਿਮਰਨ’ ਅਤੇ ‘ਅਰਦਾਸ’ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਗà©à¨°à¨®à¨¤à¨¿ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗà©à¨°à¨¸à¨¿à©±à¨– ਲਈ ਅਤਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ
ਕਿਉਂਕਿ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮਨà©à©±à¨– ਦੀ ਸੋਚ; ਜਾਨਵਰ ਜਾਂ ਪਸ਼ੂ ਵਾਲੀ ਬਿਰਤੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਣੀ ਅਸੰà¨à¨µ ਹੈ à¨à¨¾à¨µ ‘ਸਿਮਰਨ ਵਿਹੂਣਾ’ ਮਨà©à©±à¨– ਜਾਂ ਪਸ਼ੂ; ਦਾਤਾਰ ਮਾਲਕ ਦੀਆਂ ਕੇਵਲ ਦਾਤਾਂ ਨੂੰ à¨à©‹à¨—ਣ ਉਪਰੰਤ (ਇੱਕ ਦਿਨ) ਸਮਾਜ ’ਚੋਂ ਕੂਚ ਕਰਨ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ‘ਸਿਮਰਨ ਵਿਹੂਣੇ’ ਮਨà©à©±à¨–ਾ ਜੀਵਨ ਦੀ ਤà©à¨²à¨¨à¨¾ ਗà©à¨°à¨¬à¨¾à¨£à©€ ’ਚ ‘ਪਸ਼ੂ, ਕà©à©±à¨¤à©‡, ਗਧੇ, ਸੱਪ’ ਆਦਿ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਮਿਲਦੀ ਹੈ; ਜਿਵੇਂ ਕਿ: ‘‘ਬਿਨ੠ਸਿਮਰਨ, ਜੈਸੇ ਸੀਙ ਛਤਾਰਾ ॥, ਬਿਨ੠ਸਿਮਰਨ, ਗਰਧਠਕੀ ਨਿਆਈ (ਗਧੇ ਵਾਙ) ॥, ਬਿਨ੠ਸਿਮਰਨ, ਕੂਕਰ ਹਰਕਾਇਆ (ਹਲਕਿਆ ਕà©à©±à¨¤à¨¾) ॥, ਬਿਨ੠ਸਿਮਰਨ, ਜੈਸੇ ਸਰਪ ਆਰਜਾਰੀ (ਸੱਪ ਦੀ ਉਮਰ) ॥’’ ਆਦਿ, ਇਸ ਲਈ ਗà©à¨°à©‚ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਬਚਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਸ ਪਾਸ ਮਾਲਕ ਦਾ ‘ਸਿਮਰਨ’ ਹੈ, ਉਹੀ ਅਸਲ ’ਚ ‘ਮਨà©à©±à¨–ਾ ਜੀਵਨ’ ਦਾ ਸਾਰਥਕ ਲਾਠਉਠਾ ਰਿਹਾ ਹੈ; ਜਿਵੇਂ: ‘‘ਜੀਵਨ ਰੂਪà©; ਸਿਮਰਣ੠ਪà©à¨°à¨ ! ਤੇਰਾ ॥’’ (ਮ: à©«/à©à©ªà©©) à¨à¨¾à¨µ ਹੇ ਪà©à¨°à¨à©‚!https://www.facebook.com/dilaversingh66/videos/231916837472612/?t=367
ਤੇਰਾ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਮਨà©à©±à¨– ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਜੀਵਨ ’ਚ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ‘ਸਿਮਰਨ’; ਮਨà©à©±à¨– ਦੇ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਪà©à¨°à¨«à©à¨²à¨¿à¨¤ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਗà©à¨°à¨¸à¨¿à©±à¨– ਵਾਸਤੇ ‘‘ਪà©à¨°à¨ ਕਾ ਸਿਮਰਨà©; ਸਠਤੇ ਊਚਾ ॥’’ (ਮ: à©«/੨੬੩) ਬਿਆਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗà©à¨°à©‚ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦà©à¨†à¨°à¨¾ ‘ਗà©à¨°à©‚ ਗà©à¨°à©°à¨¥ ਸਾਹਿਬ’ ਜੀ ਦੀ ਸਠਤੋਂ ਲੰਬੀ ਰਚਨਾ ‘ਸà©à¨–ਮਨੀ’ ਸਾਹਿਬ ਦੀ à¨à©‚ਮਕਾ ਲਈ ਵੀ ਆਰੰà¨à¨• ਪੂਰੀ ਅਸਟਪਦੀ ਨੂੰ ‘ਸਿਮਰਨ’ ਦੀਆਂ ਬਰਕਤਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਰੂਪਮਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ; ਜਿਵੇਂ ਕਿ: ‘‘ਪà©à¨°à¨ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ; ਗਰà¨à¨¿ ਨ ਬਸੈ ॥, ਪà©à¨°à¨ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ; ਨਾਹੀ ਜਮ ਤà©à¨°à¨¾à¨¸à¨¾ (ਜਮ ਦਾ ਡਰ)॥, ਪà©à¨°à¨ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ; ਮਨ ਕੀ ਮਲ੠ਜਾਇ ॥’’ (ਮ: à©«/੨੬੩) ਆਦਿ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮਨà©à©±à¨– ਦੀ ਸੋਚ; ਜਾਨਵਰ ਜਾਂ ਪਸ਼ੂ ਵਾਲੀ ਬਿਰਤੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਣੀ ਅਸੰà¨à¨µ ਹੈ à¨à¨¾à¨µ ‘ਸਿਮਰਨ ਵਿਹੂਣਾ’ ਮਨà©à©±à¨– ਜਾਂ ਪਸ਼ੂ; ਦਾਤਾਰ ਮਾਲਕ ਦੀਆਂ ਕੇਵਲ ਦਾਤਾਂ ਨੂੰ à¨à©‹à¨—ਣ ਉਪਰੰਤ (ਇੱਕ ਦਿਨ) ਸਮਾਜ ’ਚੋਂ ਕੂਚ ਕਰਨ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ‘ਸਿਮਰਨ ਵਿਹੂਣੇ’ ਮਨà©à©±à¨–ਾ ਜੀਵਨ ਦੀ ਤà©à¨²à¨¨à¨¾ ਗà©à¨°à¨¬à¨¾à¨£à©€ ’ਚ ‘ਪਸ਼ੂ, ਕà©à©±à¨¤à©‡, ਗਧੇ, ਸੱਪ’ ਆਦਿ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਮਿਲਦੀ ਹੈ; ਜਿਵੇਂ ਕਿ: ‘‘ਬਿਨ੠ਸਿਮਰਨ, ਜੈਸੇ ਸੀਙ ਛਤਾਰਾ ॥, ਬਿਨ੠ਸਿਮਰਨ, ਗਰਧਠਕੀ ਨਿਆਈ (ਗਧੇ ਵਾਙ) ॥, ਬਿਨ੠ਸਿਮਰਨ, ਕੂਕਰ ਹਰਕਾਇਆ (ਹਲਕਿਆ ਕà©à©±à¨¤à¨¾) ॥, ਬਿਨ੠ਸਿਮਰਨ, ਜੈਸੇ ਸਰਪ ਆਰਜਾਰੀ (ਸੱਪ ਦੀ ਉਮਰ) ॥’’ ਆਦਿ, ਇਸ ਲਈ ਗà©à¨°à©‚ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਬਚਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਸ ਪਾਸ ਮਾਲਕ ਦਾ ‘ਸਿਮਰਨ’ ਹੈ, ਉਹੀ ਅਸਲ ’ਚ ‘ਮਨà©à©±à¨–ਾ ਜੀਵਨ’ ਦਾ ਸਾਰਥਕ ਲਾਠਉਠਾ ਰਿਹਾ ਹੈ; ਜਿਵੇਂ: ‘‘ਜੀਵਨ ਰੂਪà©; ਸਿਮਰਣ੠ਪà©à¨°à¨ ! ਤੇਰਾ ॥’’ (ਮ: à©«/à©à©ªà©©) à¨à¨¾à¨µ ਹੇ ਪà©à¨°à¨à©‚! ਤੇਰਾ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਮਨà©à©±à¨– ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਜੀਵਨ ’ਚ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ‘ਸਿਮਰਨ’; ਮਨà©à©±à¨– ਦੇ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਪà©à¨°à¨«à©à¨²à¨¿à¨¤ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਗà©à¨°à¨¸à¨¿à©±à¨– ਵਾਸਤੇ ‘‘ਪà©à¨°à¨ ਕਾ ਸਿਮਰਨà©; ਸਠਤੇ ਊਚਾ ॥’’ (ਮ: à©«/੨੬੩) ਬਿਆਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗà©à¨°à©‚ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦà©à¨†à¨°à¨¾ ‘ਗà©à¨°à©‚ ਗà©à¨°à©°à¨¥ ਸਾਹਿਬ’ ਜੀ ਦੀ ਸਠਤੋਂ ਲੰਬੀ ਰਚਨਾ ‘ਸà©à¨–ਮਨੀ’ ਸਾਹਿਬ ਦੀ à¨à©‚ਮਕਾ ਲਈ ਵੀ ਆਰੰà¨à¨• ਪੂਰੀ ਅਸਟਪਦੀ ਨੂੰ ‘ਸਿਮਰਨ’ ਦੀਆਂ ਬਰਕਤਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਰੂਪਮਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ; ਜਿਵੇਂ ਕਿ: ‘‘ਪà©à¨°à¨ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ; ਗਰà¨à¨¿ ਨ ਬਸੈ ॥, ਪà©à¨°à¨ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ; ਨਾਹੀ ਜਮ ਤà©à¨°à¨¾à¨¸à¨¾ (ਜਮ ਦਾ ਡਰ)॥, ਪà©à¨°à¨ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ; ਮਨ ਕੀ ਮਲ੠ਜਾਇ ॥’’ (ਮ: à©«/੨੬੩) ਆਦਿ।