ਸ਼ਹੀਦੇ ਆਜ਼ਮ ਲਈ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਅਰਥ |
|
|
ਸ਼ਹੀਦੇ ਆਜ਼ਮ ਸਰਦਾਰ à¨à¨—ਤ ਸਿੰਘ ਲਈ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਅਰਥ ਸੀ ਅਨਿਆਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਿਆ ਬਲ ਪà©à¨°à¨¯à©‹à¨—।ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਲਾਰਡ ਇਰਵਿਨ ਦੀ ਰੇਲਗੱਡੀ ਉਡਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਿਆਂ ਦਸੰਬਰ 1929 ਵਿਚ 'ਬੰਬ ਦੀ ਸੰਸਕà©à¨°à¨¿à¨¤à©€' ਨਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਿਰਲੇਖ ਲਿਖਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀਕਾਰੀ à¨à¨—ਵਤੀ ਚਰਨ ਵਰਮਾ ਨੇ 'ਬੰਬ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ' ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ ਸੀ।à¨à¨—ਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਉੱਪਰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਜੇਲ ਤੋਂ à¨à©‡à¨œà©‡ ਸਨ।ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀਕਾਰੀ ਨਿਆਂ ਲਈ ਲੜਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਨਿਆਂ ਲਈ ਬਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
ਉਹ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀਕਾਰੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰੀਰਕ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਦੋਵੇਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਪà©à¨°à¨¯à©‹à¨— ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਲਈ ਹà©à¨£ ਇਹ ਸਵਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤà©à¨¸à©€à¨‚ ਹਿੰਸਾ ਚਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹੋ ਜਾਂ ਅਹਿੰਸਾ।
ਸਗੋਂ ਸਵਾਲ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤà©à¨¸à©€à¨‚ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਦੀ ਪà©à¨°à¨¾à¨ªà¨¤à©€ ਲਈ ਸ਼ਰੀਰਕ ਬਲ ਸਮੇਤ ਨੈਤਿਕਤਾ ਵਰਤਣੇ ਚਾਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹੋ ਜਾਂ ਸਿਰਫ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਹੀ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹੋ।
à¨à¨—ਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀ ਨਾਲ ਸà©à¨¤à©°à¨¤à¨°à¨¤à¨¾ ਮਿਲੇਗੀ ਅਤੇ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ à¨à¨¾à¨µ ਸਿਰਫ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨਾਲ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਗੋਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਵੀਂ ਸਮਾਜਕ ਵਿਵਸਥਾ ਰਾਹੀਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਸੀ।
ਉਹ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀ ਪੂੰਜੀਵਾਦ, ਵਰਗਵਾਦ ਅਤੇ ਕà©à©±à¨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਦà©à¨†à¨‰à¨£ ਪà©à¨°à¨£à¨¾à¨²à©€ ਦਾ ਅੰਤ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ।ਇਹ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਉੱਪਰ ਖੜਾ ਕਰੇਗੀ।ਇਸ ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਵੇਗਾ।
ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀ ਨਾਲ ਸੱਠਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਕਾਇਮ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਸਮਾਜਕ ਗੈਰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ ਜੋ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਮੰਨੀ ਬੈਠੇ ਹਨ।à¨à¨—ਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਪਰ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਲੋੜੀਂਦਾ ਅਤੇ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਉਹ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ ਅੱਤਵਾਦ ਅੱਤਿਆਚਾਰੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੀੜਤ ਜਨਤਾ ਵਿਚ ਬਦਲੇ ਦੀ à¨à¨¾à¨µà¨¨à¨¾ ਜਗਾ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਪà©à¨°à¨¦à¨¾à¨¨ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ à¨à¨°à©‹à¨¸à¨¾ ਸੀ ਕਿ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀ ਲਈ ਖੂਨੀ ਲੜਾਈਆਂ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਾਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨਿੱਜੀ ਹਿੰਸਾ ਲਈ ਕੋਈ ਥਾਂ ਹੈ।
ਉਹ ਬੰਬ ਅਤੇ ਪਿਸਤੌਲ ਦਾ ਸੰਪà©à¨°à¨¦à¨¾à¨ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀ ਤੋਂ ਸਾਡਾ à¨à¨¾à¨µ ਹੈ, " ਅਨਿਆਂ ਅਧਾਰਤ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਾਜਕ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ" ਪਰ ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਕà©à¨°à¨¾à¨‚ਤੀ ਵਿਚ ਥੋੜਾ ਬਹà©à¨¤ ਖੂਨ ਵੱਗਣਾ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ।
|