|
ਬà©à¨°à¨¹à¨¿à¨®à©°à¨¡ ਦੇ à¨à©‡à¨¤: ਤਾਰਿਆਂ ਦਾ ਜਨਮ, ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮੌਤ |
|
|
-01ਮਈ-(ਮੀਡੀਆ,ਦੇਸਪੰਜਾਬ)-ਸਟਾਰ
ਹੋਣਾ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਵਿਚ ਹੀ ਬਹà©à¨¤ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਹੈ | ਹਰ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ
ਸਟਾਰ ਬਣਨਾ ਲੋਚਦਾ ਹੈ | ਸਟਾਰ ਕਿਵੇਂ ਪੈਦਾ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਹੈ, ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਵਿਚਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ
ਗੱਲ ਜਾਨਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਤਾਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਮà¨à¨£ ਦੀ ਬਹà©à¨¤ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ | ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ
ਮਨà©à©±à¨– ਕà©à¨¦à¨°à¨¤ ਨਾਲ ਬਹà©à¨¤ ਨੇੜਿਓਾ ਜà©à©œà¨¿à¨† ਹੋਇਆ ਸੀ | ਉਹ ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬੜੀ
ਨੀਠਨਾਲ ਵੇਖਦਾ ਸੀ | ਲੋਕ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਵਕਤ ਦਾ, ਰà©à©±à¨¤à¨¾à¨‚ ਦਾ ਅਤੇ ਰਸਤਿਆਂ ਦਾ
ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਉਂਦੇ ਸਨ | ਤਿੰਗੜ ਤਾਰੇ, ਖਿੱਤੀਆਂ, ਧਰੂ ਤਾਰਾ, ਸਪਤ ਰਿਸ਼ੀ ਜਾਂ ਮੰਜੀ
ਬਾਰੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਸੀ | ਸਵੇਰ ਦਾ ਤਾਰਾ ਤੇ ਆਥਣ ਦਾ ਤਾਰਾ ਬੜੀ ਅਹਿਮੀਅਤ
ਰੱਖਦੇ ਸਨ | ਉਦੋਂ ਲੋਕ ਕੋਠਿਆਂ, ਵਿਹੜਿਆਂ ਵਿਚ ਖà©à©±à¨²à©à¨¹à©‡ ਆਕਾਸ਼ ਹੇਠਸੌਾਦੇ ਸਨ ਅਤੇ
ਤਾਰਿਆਂ ਵਿਚ ਬਹà©à¨¤ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ |
- ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਵਿਗਿਆਨ ਨੇ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ, ਮਨà©à©±à¨– ਕà©à¨¦à¨°à¨¤ ਦੀ ਗੋਦ ਛੱਡ ਕੇ ਕੰਧਾਂ ਦਾ ਕੈਦੀ
ਹੋ ਗਿਆ | ਰੌਸ਼ਨੀ ਪà©à¨°à¨¦à©‚ਸ਼ਣ ਨੇ ਤਾਰਿਆਂ à¨à¨°à©‡ ਆਕਾਸ਼ ਦੀ ਆà¨à¨¾ ਫਿੱਕੀ ਪਾ ਦਿੱਤੀ |
ਤਾਰਾ ਵਿਗਿਆਨ ਸਿਰਫ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ | ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਕਿ ਮੋਤੀਆਂ à¨à¨°à©‡ ਥਾਲ ਰੂਪੀ ਗਗਨ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਨਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹà©à©°à¨¦à¨¾ | ਅੱਜ ਵੀ ਉਸੇ
ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਤਾਰੇ ਜੰਮਦੇ, ਮਰਦੇ, ਟà©à©±à¨Ÿà¨¦à©‡, ਬਿਖਰਦੇ ਅਤੇ ਵਿਚਰਦੇ ਹਨ | ਹà©à¨£ ਵੀ ਬੋਦੀ ਵਾਲੇ
ਤਾਰੇ ਚੜà©à¨¹à¨¦à©‡ ਹਨ, ਪਰ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਤੇ ਸਮà¨à¨£ ਵਾਲੇ ਬਹà©à¨¤ ਘਟ ਗਠਹਨ |
ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਜ਼ਰਾ ਆਕਾਸ਼ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਤੱਕੋ, ਅਰਬਾਂ-ਖਰਬਾਂ ਤਾਰੇ,
ਤà©à¨¹à¨¾à¨¨à©‚à©° ਅੱਜ ਵੀ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ | ਕੀ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ
ਚਮਕਦੇ ਬਿੰਦੂ ਜਿਹੇ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਵੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਗà©à¨£à¨¾à¨‚ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਬਹà©à¨¤
ਪà©à¨°à¨à¨¾à¨µà¨¸à¨¼à¨¾à¨²à©€ ਹਨ | ਕਿੱਥੋਂ ਆਠਹਨ, ਇਹ ਇੰਨੇ ਸਾਰੇ ਤਾਰੇ? ਕੀ ਤà©à¨¹à¨¾à¨¨à©‚à©° ਪਤਾ ਹੈ? ਇਕ
ਤਾਰੇ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿਵੇਂ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਹੈ? ਤੇ ਤਾਰਾ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ à¨à©‹à¨— ਕੇ ਮਰਦਾ ਹੈ? ਕੀ
ਤà©à¨¸à©€à¨‚ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਵੀ ਕਿਰਦਾਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹਨ? ਤੇ ਇਹ ਵੀ
ਮਨà©à©±à¨–ਾਂ ਵਾਂਗ à¨à©à©°à¨¡ ਬਣਾ ਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ |
ਸਾਡੇ ਬà©à¨°à¨¹à¨¿à¨®à©°à¨¡ ਵਿਚ ਲੱਖਾਂ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਗਲੈਕਸੀ ਵਿਚ ਅਰਬਾਂ-ਖਰਬਾਂ ਤਾਰੇ
ਹਨ | ਬਿਲਕà©à¨² ਉਸੇ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਹੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕ ਵੱਸਦੇ ਹਨ |
ਅੱਗੋਂ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਗà©à¨°à¨¹à¨¿ ਤੇ ਉੱਪ ਗà©à¨°à¨¹à¨¿, ਬਿਲਕà©à¨² ਉਸੇ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੀ
ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਪà©à¨°à¨à¨¾à¨µà¨¸à¨¼à¨¾à¨²à©€ ਵਿਅਕਤੀ ਦà©à¨†à¨²à©‡ ਚਾਪਲੂਸ ਲੋਕ ਘà©à©°à¨®à¨¦à©‡
ਹਨ | ਜਿਵੇਂ ਮਨà©à©±à¨– ਜੰਮਦਾ, ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਦਾ ਤੇ ਉਮਰ ਹੰਢਾ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹੋ
ਹੋਣੀ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਹੈ | ਕੋਈ ਵੀ ਕਾਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਹੈ | ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਇਸ ਅਦà¨à©à©±à¨¤
ਕਿਰਦਾਰ ਕਾਰਨ ਹੀ, ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਤà©à¨²à¨¨à¨¾ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ
ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਸਟਾਰ ਕਹਾ ਕੇ ਖà©à¨¸à¨¼ ਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹਨ | ਆਓ! ਹà©à¨£ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਕ ਸਟਾਰ
ਕਿਵੇਂ ਜਨਮ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪà©à¨°à¨•à¨¾à¨¸à¨¼à¨®à¨¾à¨¨ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਪà©à¨°à¨¾à¨ªà¨¤ ਕਰਦਾ ਹੈ |
ਸਾਡਾ ਆਲਾ-ਦà©à¨†à¨²à¨¾ ਜਾਂ ਪੂਰਾ ਬà©à¨°à¨¹à¨¿à¨®à©°à¨¡ ਹੀ ਗੈਸਾਂ, ਮਿੱਟੀ-ਘੱਟੇ ਅਤੇ ਕਣਾਂ ਨਾਲ à¨à¨°à¨¿à¨†
ਹੋਇਆ ਹੈ | ਇਸ ਸਠਕਾਸੇ ਵਿਚ ਊਰਜਾ ਸਮਾਈ ਹੋਈ ਹੈ | ਇਸ ਖਲਾਅ ਵਿਚ ਨੈਬੂਲਾ ਤੇ
ਸà©à¨ªà¨°à¨¨à©‹à¨µà¨¾ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਕਰ ਕੇ ਧੂੜ,
ਗੈਸਾਂ ਅਤੇ ਬੱਦਲ ਬਣਦੇ ਅਤੇ ਫੈਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ | ਇਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਅਨà©à¨¸à¨¾à¨° ਸਾਡੀ
ਮਿਲਕੀਵੇਅ ਗਲੈਕਸੀ ਦਾ ਦਸਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਧੂੜ ਕਣ ਹਨ | ਇਹ ਹੀ ਵਰਤਾਰਾ
ਪੂਰੇ ਬà©à¨°à¨¹à¨¿à¨®à©°à¨¡ ਵਿਚ ਵਾਪਰ ਰਿਹਾ ਹੈ |
ਜਦੋਂ ਇਹ ਧੂੜ ਕਣ ਕਿਸੇ ਗਰੂਤਾ ਖਿੱਚ ਕਾਰਨ ਸੰਘਣੇ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦਾ
ਤਾਪਮਾਨ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਕਣਾਂ ਤੇ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਨਾਲ, ਕਈ ਰਸਾਇਣਕ
ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹà©à©°à¨¦à©€à¨†à¨‚ ਹਨ | ਫੇਰ ਇਹ ਘਣਤਾ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੇ ਹੀ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ
ਹਨ |
ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਸੰਘਣਾਪਣ ਵਧਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਇਹ ਮੈਟਰ ਇਕ ਦਾਇਰੇ ਅੰਦਰ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣ
ਲੱਗਦਾ ਹੈ | ਜਦੋਂ ਇਸ ਦਾਇਰੇ ਦੀ ਕੋਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 2000 ਕੈਲਵਨ ਤੋਂ ਵਧ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਸ
ਅੰਦਰਲੇ ਹਾਈਡਰੋਜਨ à¨à¨Ÿà¨® ਟà©à©±à¨Ÿà¨£à©‡ ਸ਼à©à¨°à©‚ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਇਸ ਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਤਾਪਮਾਨ ਹੋਰ
ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣਾ ਸ਼à©à¨°à©‚ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਬਹà©à¨¤ ਤੇਜ਼ ਹੋ
ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ |
ਫੇਰ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤਾਪਮਾਨ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਕੈਲਵਿਨ ਤੱਕ ਜਾ
ਪਹà©à©°à¨šà¨¦à¨¾ ਹੈ | ਇਸ ਮੌਕੇ à¨à¨¨à©‡ ਤਾਪਮਾਨ ਕਰਕੇ ਕਣਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਧਮਾਕੇ ਨਾਲ ਫਟਦਾ ਹੈ |
ਧਮਾਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾਇਰੇ ਦਾ ਕੇਂਦਰ, ਜਿੱਥੇ ਊਰਜਾ ਇਕੱਤਰ ਹà©à©°à¨¦à©€ ਹੈ, ਤੇਜ਼ ਗਤੀ
ਨਾਲ ਘà©à©°à¨®à¨£à¨¾ ਸ਼à©à¨°à©‚ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ | ਜਦੋਂ ਇਹ à¨à©°à¨¬à©€à¨°à©€ ਵਾਂਗ ਘà©à©°à¨®à¨¦à¨¾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਾਧੂ ਦਾ
ਮੈਟਰ à¨à©œ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਨੈਬੂਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਦਾ
ਤਾਪਮਾਨ 90,000 ਫਾਰਨਹੀਟ ਤੱਕ ਜਾਂ ਪਹà©à©°à¨šà¨¦à¨¾ ਹੈ, ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਪੰਜ ਲੱਖ ਫਾਰਨਹੀਟ
ਤੱਕ ਵੀ ਪਹà©à©°à¨š ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਉਦੋਂ ਇਕ ਚਮਕਦਾ ਹੋਇਆ ਤਾਰਾ ਜਨਮ ਲੈ ਚà©à©±à¨•à¨¾ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਹੈ |
ਅਜਿਹੇ ਲੱਖਾਂ ਤਾਰੇ ਬà©à¨°à¨¹à¨¿à¨®à©°à¨¡ ਵਿਚ ਜਨਮਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ | ਤਾਰੇ ਦੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਜੋ
ਧਮਾਕਾ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਪੱਚੀ ਤੋਂ ਚਾਲੀ ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ
ਹੈ | ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ ਕਾਰਬਨ, ਆਕਸੀਜਨ ਅਤੇ ਹਾਈਡà©à¨°à©‹à¨œà¨¨ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ à¨à¨°à¨ªà©‚ਰ ਹà©à©°à¨¦à©€ ਹੈ |
ਜਿਸ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖਰੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਹਨ,
ਇਸੇ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਵੀ ਕਈ ਪà©à¨°à¨•à¨¾à¨° ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹਨ | ਆਓ! ਥੋੜà©à¨¹à¨¾ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚
ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣ ਲਈà¨:-
ਪਲਸਰ ਤਾਰੇ:- ਇਹ ਤਾਰੇ ਹਰ ਦੋ-ਦੋ ਸੈਕਿੰਡ ਬਾਅਦ ਰੇਡੀà¨à¨¸à¨¼à¨¨ ਛੱਡਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਧਰਤੀ ਤੱਕ ਆ
ਪà©à©±à¨œà¨¦à©€ ਹੈ | ਪਲਸਰ ਤਾਰੇ ਤà©à¨¹à¨¾à¨¨à©‚à©° ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਟਿਮਟਿਮਾਉਂਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ |
ਨਿਊਟà©à¨°à¨¾à¨¨ ਤਾਰੇ:- ਇਹ ਤਾਰੇ ਇਕ à¨à©°à¨¬à©€à¨°à©€ ਦੀ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘà©à©°à¨®à¨¦à©‡ ਹਨ | ਇਹ ਇਕ
ਸੈਕਿੰਡ ਵਿਚ 622 ਵਾਰ ਆਪਣੀ ਧà©à¨°à©€ ਦà©à¨†à¨²à©‡ ਘà©à©°à¨® ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਘà©à©°à¨®à¨£ ਦੀ
ਗਤੀ ਆਮ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਤੇਜ਼ ਹà©à©°à¨¦à©€ ਹੈ | ਜਿਵੇਂ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕੋਈ
ਚੱਕਰੀ ਘà©à©°à¨® ਰਹੀ ਹੋਵੇ |
ਬਿੰਨਰੀ ਸਟਾਰ :- ਇਹ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਦੋ ਤਾਰੇ ਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹਨ, ਜੋ ਆਪਸੀ ਗਰੂਤਾ ਖਿੱਚ ਕਾਰਨ
ਇਕ-ਦੂਸਰੇ ਦà©à¨†à¨²à©‡ ਘà©à©°à¨®à¨£ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ | ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ 'ਚੋਂ ਇਕ ਤਾਰਾ ਦੂਸਰੇ
ਦੀ ਸਾਰੀ ਊਰਜਾ ਨਿਗਲ ਲੈਂਦਾ ਹੈ | ਅੰਤ ਨੂੰ ਇਹ ਤਾਰੇ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ
ਜਾਂਦੇ ਹਨ |
ਅਦà¨à©à©±à¨¤ ਤਾਰੇ:- ਇਹ ਤਾਰੇ ਬਹà©à¨¤-ਬਹà©à¨¤ ਗਰਮ ਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹਨ | ਤਾਰਿਆਂ ਦਾ ਰੰਗ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨਾਲ
ਸਬੰਧਤ ਗੈਸਾਂ ਅਤੇ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਨਿਰà¨à¨° ਕਰਦਾ ਹੈ | ਬਹà©à¨¤ ਗਰਮ ਤਾਰੇ ਲਾਲ à¨à¨¾à¨… ਮਾਰਦੇ
ਪà©à¨°à¨¤à©€à¨¤ ਹà©à©°à¨¦à©‡ ਹਨ | ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਰੰਗ ਤੋਂ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੀ ਉਮਰ, ਦੂਰੀ ਅਤੇ ਕਿਰਦਾਰ ਦਾ
ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ |
ਬੋਦੀ ਵਾਲੇ ਤਾਰੇ:- ਇਹ ਉਹ ਤਾਰੇ ਹਨ, ਜਿਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ 'ਤੇ ਬਰਫ਼ ਧੂੜ ਤੇ ਕਚਰਾ ਵੱਡੀ ਤਦਾਦ
ਵਿਚ ਜੰਮਿਆ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਹੈ | ਜਦੋਂ ਇਹ ਤਾਰੇ ਕਿਸੇ ਸੂਰਜੀ ਮੰਡਲ 'ਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਈ
ਵਾਰ ਤਪਸ਼ ਨਾਲ ਇਹ ਮੈਟਰ ਪਿਘਲਣਾ ਸ਼à©à¨°à©‚ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਕਾਰਨ
ਇਹ ਪਿਘਲੀ ਹੋਈ ਬਰਫ਼ ਅਤੇ ਧੂੜ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੀਲਾਂ ਤੱਕ ਇਕ ਲੰਬੀ ਪੂਛ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ
ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬੋਦੀ ਵਾਲਾ ਤਾਰਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ |
ਪà©à¨°à¨¾à¨£à©‡ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਬੋਦੀ ਵਾਲੇ ਤਾਰੇ ਦਾ ਚੜà©à¨¹à¨¨à¨¾ ਅਸ਼à©à¨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ
ਇਹ ਸਾਡੇ ਸੂਰਜੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਦੀ ਆਮਦ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਅਣਚਾਹਿਆ
ਟਕਰਾਅ, ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਤੇ à¨à¨¿à¨†à¨¨à¨• ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਸਬੱਬ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਕਰਕੇ
ਲੋਕ ਬੋਦੀ ਵਾਲੇ ਤਾਰੇ ਦੀ ਆਮਦ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਮà¨à¨¦à©‡ |
ਇਸ ਦਾ ਨਾਂਅ ਕà©à¨®à©ˆà¨Ÿ, ਇਸ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕà©à¨®à©ˆà¨Ÿ ਰਿਚਰਡ ਵੈਸਟ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ
ਗਿਆ ਸੀ | ਹà©à¨£ ਤੱਕ ਸਠਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬੋਦੀ ਵਾਲਾ ਤਾਰਾ ਹੈਲੀ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ 76 ਸਾਲ ਬਾਅਦ
ਚੜà©à¨¹à¨¦à¨¾ ਹੈ | ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਇਹ ਸਾਲ 1985-86 ਵਿਚ ਚੜਿà©à¨¹à¨† ਸੀ | ਇਸ ਤਾਰੇ ਦਾ ਸਠਤੋਂ
ਪਹਿਲਾਂ, ਠਡੀ 66 ਤੇ 240 ਬੀ ਸੀ ਵਿਚ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਹੋਇਆ ਸੀ |
ਇਸ ਤਾਰੇ ਦਾ ਨਾਂਅ ਮਸ਼ਹੂਰ ਤਾਰਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਡਮੈਂਡ ਹੈਲੀ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ
ਹੈ, ਜੋ 1656 ਤੋਂ 1742 ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਹੋਇਆ | ਉਸ ਨੇ ਹੀ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ
ਇਹ à¨à¨µà¨¿à©±à¨–ਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਕਿ ਸਾਲ 1758 ਵਿਚ ਇਹ ਤਾਰਾ ਫੇਰ ਚੜà©à¨¹à©‡à¨—ਾ ਤੇ ਹੋਇਆ ਵੀ ਇਸੇ
ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਹੀ |
à¨à¨¾à¨µà©‡à¨‚ ਬੋਦੀ ਵਾਲੇ ਤਾਰੇ ਦਾ ਚੜà©à¨¹à¨¨à¨¾ ਅਪਸ਼ਗਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਇਕ ਗੀਤ ਵੀ ਹੈ,
ਬੋਦੀ ਵਾਲਾ ਤਾਰਾ ਚੜਿà©à¨¹à¨†, ਘਰ-ਘਰ ਹੋਣ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੀ
ਕਈ ਬੋਦੀ ਵਾਲੇ ਤਾਰੇ ਸੂਰਜ ਦà©à¨†à¨²à©‡ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਤਿੰਨ
ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਜੋ ਤਾਰਾ 1806 ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਮà©à©œ 1854
ਵਿਚ ਫੇਰ ਆ ਗਿਆ | 1983 ਵਿਚ ਇਕ ਤਾਰਾ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਸਿਰਫ 30 ਲੱਖ ਮੀਲ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ
ਲੰਘਿਆ, ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ 1770 ਵਿਚ ਚੜਿà©à¨¹à¨† ਸੀ | 1965 ਵਿਚ ਇਕ ਬੋਦੀ ਵਾਲਾ ਤਾਰਾ ਤਾਂ
ਮਰਕਰੀ ਤੋਂ ਵੀ ਚਾਲੀ ਗà©à¨£à¨¾ ਸੂਰਜ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਾ ਪà©à©±à¨œà¨¾ ਸੀ | ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਸਾਰੇ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ
ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਕਿਰਦਾਰ, ਸà©à¨à¨¾à¨… ਤੇ ਆਦਤਾਂ ਹਨ |
ਪà©à¨°à¨¾à¨£à©‡ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ, ਬੋਦੀ ਵਾਲਾ ਤਾਰਾ ਚੜà©à¨¹à¨¨ 'ਤੇ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਸਨ, ਕਿ ਹà©à¨£ ਕੋਈ ਲੜਾਈ
ਲੱਗੇਗੀ, ਹੜà©à¨¹ ਜਾਂ à¨à©à¨šà¨¾à¨² ਆਉਣਗੇ ਤੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਬਹà©à¨¤ ਵੱਡੀ ਕà©à¨¦à¨°à¨¤à©€ ਆਫਤ ਆਵੇਗੀ |
ਅਜਿਹੇ ਮੌਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ-ਪà©à©°à¨¨ ਕਰਨ ਲਈ ਪà©à¨°à©‡à¨°à¨¿à¨† ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਪਾਂਧੇ ਪੰਡਿਤਾਂ
ਨੇ, ਇਸ ਡਰ ਨੂੰ ਦਾਨ ਦਕਸ਼ਣਾ ਦਾ ਸਾਧਨ ਬਣਾ ਲਿਆ, ਜਿਵੇਂ ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਸੂਰਜ
ਗà©à¨°à¨¹à¨¿à¨£à¨¾à¨‚ ਵੇਲੇ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਸੀ | à¨à¨¾à¨°à¨¤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੂਠਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਨਾ
ਦਿੱਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਦੋਂ ਮੀਡੀਆ ਬੜਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸੀ | ਹà©à¨£ ਹਾਲਾਤ ਅਜਿਹੇ ਨਹੀਂ ਹਨ | ਸਾਨੂੰ
ਸਮà¨à¨£ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਾਰਿਆਂ à¨à¨°à©‡ ਆਕਾਸ਼ ਦਾ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ |
ਬੋਦੀ ਵਾਲੇ ਤਾਰੇ ਦਾ ਚੜà©à¨¹à¨¨à¨¾ ਵਾਕਿਆ ਹੀ à¨à©ˆà¨à©€à¨¤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ
ਹੋਰ ਖੇਤਰ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਕੋਈ ਧà©à¨®à¨•à©‡à¨¤à©‚, ਜਦੋਂ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਤੂਫਾਨ ਅਤੇ ਕਚਰਾ ਉਡਾਉਂਦਾ,
ਸਾਡੇ ਸੂਰਜੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਢà©à¨•à¨¦à¨¾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਗà©à¨°à¨¹à¨¿ ਨਾਲ ਟੱਕਰ
ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ | ਅਗਰ ਕੋਈ ਟੱਕਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੂਰਾ ਸੋਲਰ ਸਿਸਟਮ ਹੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋ
ਸਕਦਾ ਹੈ | ਮੌਸਮਾਂ ਵਿਚ à¨à¨¾à¨°à©€ ਤਬਦੀਲੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕà©à¨¦à¨°à¨¤à©€ ਆਫਤਾਂ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ |
ਇਸੇ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਜਦੋਂ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹà©à©°à¨¦à©€ ਹੈ, à¨à¨¾à¨µ ਉਲਕਾ ਪਿੰਡ ਡਿਗਦੇ ਹਨ, ਉਦੋਂ
ਵੀ ਕੋਈ ਅਸਮਾਨੀ ਚਟਾਨ ਧਰਤੀ ਦਾ ਸੀਨਾ ਚਾਕ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ |
-ਫੋਨ : 001-416-727-2071
major.mangat2gmail.com
|
|