ਲੋਹੜੀ
ਸਾ
ਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਸਾਂà¨à¨¾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ | ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚ ਸਾਡੇ
ਸੱà¨à¨¿à¨†à¨šà¨¾à¨° ਦੇ ਜਨਮ, ਮੌਤ, ਖ਼à©à¨¸à¨¼à©€à¨†à¨‚-ਗ਼ਮੀਆਂ, ਖਾਣ-ਪੀਣ, ਪਹਿਨਣ, ਨੱਚਣ ਗਾਉਣ,
ਵਿਆਹ-ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਦੇ ਹਰ ਰੰਗ ਮਿਲਦੇ ਹਨ | ਲੋਹੜੀ ਦੀ ਸ਼à©à¨°à©‚ਆਤ ਲੋਕ ਗਾਥਾ ਦà©à©±à¨²à¨¾ à¨à©±à¨Ÿà©€
ਤੋਂ ਹੋਈ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਦà©à©±à¨²à¨¾ à¨à©±à¨Ÿà©€ ਰਾਜਪੂਤ ਘਰਾਣੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਬਹਾਦਰ ਸੂਰਬੀਰ
ਸੀ | ਦà©à©±à¨²à©‡ ਦੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਹੀ ਅਕਬਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਘਰ ਸਲੀਮ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ਸੀ | ਕਿਹਾ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਲੀਮ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਬਹà©à¨¤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਦà©à©±à¨²à©‡ ਦੀ ਮਾਂ
ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਹਿਲਾਂ ਵਿਚ ਦà©à©±à¨§ ਚà©à©°à¨˜à¨¾à¨µà©€ ਰੱਖ ਲਿਆ |
ਦà©à©±à¨²à©‡ ਦੀ ਮਾਂ ਸਲੀਮ ਅਤੇ ਦà©à©±à¨²à©‡
ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦà©à©±à¨§ ਚੰà©à¨˜à¨¾à¨‡à¨† ਕਰਦੀ ਸੀ | ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦà©à©±à¨²à©‡ ਦੇ ਪਿਓ-ਦਾਦੇ
ਨੂੰ ਅਕਬਰ ਨੇ ਮਾਲੀਆ ਨਾ ਦੇਣ ਕਰਕੇ ਘਰੋਂ ਬà©à¨²à¨¾ ਕੇ ਕਤਲ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ | ਦà©à©±à¨²à©‡ ਦੀ
ਮਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਵਾਲੀ ਅਣਖ ਸੀ | ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ
à¨à¨¾à¨µà¨¨à¨¾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ | ਆਪਣੇ ਪà©à©±à¨¤à¨° ਦà©à©±à¨²à©‡ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ
ਚਿੰਗਾਰੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ | ਦà©à©±à¨²à¨¾ ਵੱਡਾ ਹੋ ਕੇ ਡਾਕੂ ਬਣ ਗਿਆ | ਦà©à©±à¨²à©‡ ਨੇ ਲਾਹੌਰ
ਜਾਂਦੇ ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਸ਼ਾਹੀ ਕਾਫ਼ਲਿਆਂ ਨੂੰ ਲà©à©±à¨Ÿ ਲੈਂਦਾ ਅਤੇ ਲà©à©±à¨Ÿ ਦਾ ਮਾਲ
ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ | ਇਕ ਵਾਰੀ ਦà©à©±à¨²à©‡ ਨੇ ਇਕ ਲਾਹੌਰ ਜਾਂਦੇ ਵਪਾਰੀ ਨੂੰ ਲà©à©±à¨Ÿ
ਲਿਆ ਜੋ ਕਿ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਲਈ ਤੋਹਫ਼ੇ ਅਤੇ ਮੋਹਰਾਂ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ | ਉਸ ਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢ
ਕੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ à¨à©‡à¨œ ਦਿੱਤਾ | ਬਾਅਦ ਵਿਚ à¨à¨¾à¨µà©‡à¨‚ ਸ਼ਾਹੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਦà©à©±à¨²à©‡ ਨੂੰ ਇਕ
ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਮà©à¨•à¨¾à¨¬à¨²à©‡ ਵਿਚ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਅੱਜ ਵੀ ਵਲੋਂ ਗਾà¨
ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਆਮ ਲੋਕ ਦà©à©±à¨²à©‡ ਦੇ ਹਮਦਰਦ ਬਣ ਗਠਸਨ | ਦà©à©±à¨²à¨¾ à¨à©±à¨Ÿà©€ ਨੇ ਅਕਸਰ ਗ਼ਰੀਬ
ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਵਿਆਹ ਕਰ ਦਿੱਤੇ | ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਪੱਲੇ
ਸ਼ੱਕਰ ਪਾ ਦਿੱਤੀ | ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਦੇ ਨਾਂਅ ਪà©à¨°à¨¾à¨¤à¨¨à¨¤à¨¾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸੰà©à¨¦à¨°à©€ ਤੇ ਮੰà©à¨¦à¨°à©€ ਸੀ
| ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੀ ਲੋਹੜੀ ਦੀ ਸ਼à©à¨°à©‚ਆਤ ਗà©à©œ, ਸ਼ੱਕਰ ਤੋਂ ਹੋਈ ਮੰਨੀ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਈ |
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਲੋਹੜੀ ਬੜੇ ਹੀ ਚਾਵਾਂ ਤੇ ਪਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਹਰ ਘਰ 'ਚ ਮਨਾਈ
ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਲਗਪਗ 40-50 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਹੜੀ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ
ਹਾਂ | ਨੌਜਵਾਨ ਤੇ ਮà©à¨Ÿà¨¿à¨†à¨°à¨¾à¨‚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟੋਲੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਲੋਹੜੀ ਮੰਗਣ ਜਾਂਦੇ ਸਨ |
ਟੋਲੀ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਸੰà©à¨¦à¨°-ਮੰà©à¨¦à¨°à©€ ਠਕਹਿੰਦਾ ਤੇ ਬਾਕੀ ਪਿਛੋ ਹੋ ਹੋ ਕਹੀ ਜਾਂਦੇ | ਮੰà©à¨¡à©‡
ਗੀਤ ਸ਼à©à¨°à©‚ ਕਰਦੇ:
'ਸੰà©à¨¦à¨° ਮੰà©à¨¦à¨°à©€à¨...ਹੋ,
ਤੇਰਾ ਕੌਣ ਵਿਚਾਰਾ...ਹੋ,
ਦà©à©±à¨²à¨¾ à¨à©±à¨Ÿà©€ ਵਾਲਾ...ਹੋ,
ਦà©à©±à¨²à©‡ ਨੇ ਧੀ ਵਿਆਹੀ...ਹੋ,
ਸੇਰ ਸ਼ੱਕਰ ਪਾਈ...ਹੋ,...
ਦੂਜਾ ਟੋਲਾ ਪਹਿਲੇ ਟੋਲੇ ਮà©à©œà¨¦à¨¿à¨†à¨‚ ਹੀ ਉੱਚੀ ਉੱਚੀ ਗਾਉਣ ਲਗਦਾ:
ਅੰਮਣੀਆਂ ਬਈ ਅੰਮਣੀਆਂ
ਢਾਈ ਕਣਕਾਂ ਜੰਮਣੀਆਂ
ਕਣਕਾਂ ਵਿਚ ਬਟੇਰੇ...
ਜਿਸ ਘਰ ਵਿਚ ਲੋਹੜੀ ਹà©à©°à¨¦à©€ ਹੈ, ਮੰà©à¨¡à©‡ ਦੀ ਮਾਂ ਪਿਛਲੇ ਦਲਾਨ (ਵੱਡਾ ਹਾਲ) ਵਿਚ ਨਵੇਂ
ਜੰਮੇ ਬਾਲ ਨੂੰ ਨਵਿਆਂ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿਚ ਲਪੇਟ ਕੇ ਬੈਠੀ ਹà©à©°à¨¦à©€ | ਮੰà©à¨¡à©‡ ਦਾ ਦਾਦਾ, ਪਿਤਾ
ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਨੂੰ ਪੈਸੇ, ਗà©à©œ ਤੋਲ ਕੇ ਦਈ ਜਾਂਦਾ | ਬੇਬੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੋਲਿਆਂ ਨੂੰ
ਦੋ-ਚਾਰ ਗà©à©œ ਦੀਆਂ ਪੇਸੀਆਂ, ਇਕ ਦੋ ਰà©à¨ªà¨ ਆਦਿ ਤੇ ਕੇ ਤੋਰੀ ਜਾਂਦੀ | ਵੱਡੀਆਂ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚
ਥੋੜà©à¨¹à¨¾ ਗà©à©œ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਨਾ ਲੈਂਦੀਆਂ | ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਧੜੀ ਗà©à©œ ਤੇ ਪੰਜਾਹ-ਸੌ ਰà©à¨ªà¨
ਲੈਣ ਲਈ ਰੌਲਾ ਪਾਈ ਰੱਖਦੀਆਂ | ਜੇਕਰ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਨੂੰ ਮੰੂਹੋਂ ਮੰਗੀ ਲੋਹੜੀ ਮਿਲ
ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਵਰਦਾਨ ਦੇ ਕੇ ਅਗਲੇ ਘਰ ਚਲੇ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ:
ਤà©à¨¹à¨¾à¨¡à©‡ ਕੋਠੇ ਉੱਤੇ ਕੰੂਡਾ, ਤà©à¨¹à¨¾à¨¡à©‡ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਮੰà©à¨¡à¨¾ |
ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋਰ ਟੋਲਾ ਵਿਚੇ ਹੀ ਰੌਲਾ ਪਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ:
ਤà©à¨¹à¨¾à¨¡à©‡ ਕੋਠੇ ਉਤੇ ਮੋਰ ਸਾਨੂੰ ਛੇਤੀ ਛੇਤੀ ਤੋਰ |
ਵੱਡੀਆਂ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚/ਮà©à¨Ÿà¨¿à¨†à¨°à¨¾à¨‚ ਚੜà©à¨¹à¨¦à©€ ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਰੰਗ ਦਿਖਾਉਂਦੀਆਂ ਤà©à¨°à©€à¨†à¨‚ ਜਾਂਦੀਆਂ
ਹਨੇਰ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀਆਂ, ਜਿਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਦੇ ਵਿਆਹ ਹੋਠਨੂੰ ਸਾਲ ਜਾਂ ਦੋ ਸਾਲ ਹà©à©°à¨¦à©‡,
ਲੋਹੜੀ ਮੌਕੇ ਪੇਕੇ ਘਰ ਆ ਕੇ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਦੇ ਵੱਡੇ ਟੋਲੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹà©à©°à¨¦à©€à¨†à¨‚ | ਇਹ
ਮà©à¨Ÿà¨¿à¨†à¨°à¨¾à¨‚ ਸਜ-ਧਜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸਿਰਾਂ 'ਤੇ ਪਿੱਤਲ ਦੀਆਂ ਪਰਾਤਾਂ ਰੱਖ ਕੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਰੰਗਾਂ
ਵਿਚ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਲੰਬੜਾਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ |
ਅਸੀਂ ਆਈਆਂ ਕà©à©œà©‡, ਆਈਆਂ ਲੰਬੜਾਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਕà©à©œà©‡ |
ਸਾਨੂੰ ਆਈਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਪਤਲਾਈਆਂ ਕà©à©œà©‡ |
ਲੇਪੀ ਕੌਣ ਕੌਣ ਸà©à©±à¨¤à¨¾ ਕà©à©œà©‡,
ਸà©à©±à¨¤à¨¾ à¨à©ˆà¨£ ਦਾ ਵੀਰਾ ਕà©à©œà©‡ |
ਵੀਰੇ ਨੂੰ ਕੌਣ ਜਗਾਵੇ ਕà©à©œà©‡,
ਜਗਾਵੇ ਉਸ ਦੀ ਬੰਨੋ ਕà©à©œà©‡,...
ਇਸੇ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਇਕ ਹੋਰ ਲੋਕ ਗੀਤ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ:
ਕੰਡਾ ਕੰਡਾ ਨੀ ਲੋਕੜੀਉ ਕੰਡਾ
ਇਸ ਕੰਡੇ ਦੇ ਨਾਲ ਲਕੀਰਾਂ ਚਾਰੇ |
ਜੀਵਣ ਨੀ à¨à©ˆà¨£à¨¾à¨‚ ਤੇਰੇ ਵੀਰੇ,
ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਵੀਰਿਆਂ ਨੇ ਵੇਲ ਵਧਾਈ...
ਇਸੇ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਇਕ ਹੋਰ ਗੀਤ ਪੇਂਡੂ ਸੱà¨à¨¿à¨†à¨šà¨¾à¨° ਦੇ ਬਹà©à¨¤ ਨੇੜੇ ਹੋ ਕੇ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਜਿਸ
ਵਿਚ ਬਾਬਲ-ਧੀ ਅਤੇ ਸੱਸ-ਸਹà©à¨°à©‡ ਦੇ ਪਿਆਰ/ਗਿਲੇ-ਸ਼ਿਕਵੇ ਦੇ ਗੀਤ ਛੋਟੀਆਂ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਗਰà©à©±à¨ª
ਬਣਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿਚ ਗਾਉਂਦੀਆਂ:
ਨੀ ਇਕ ਮੇਰੀ ਰੰਗਲੀ ਚਰਖੀ,
ਕੱਤੇ ਨਰਮੇ ਦਾ ਸੂਤ |
à¨à¨¨à©€à¨†à¨‚ ਸਈਆਂ ਵਿਚੋਂ,
ਕਿਹੜੀ ਦਿੱਤੜੀ ਦੂਰ |
ਵੇ ਉੱਡ ਜਾਵੀਂ ਕਾਵਾਂ,
ਜਾਵੀਂ ਮੇਰੇ ਬਾਬਲ ਦੇ ਦੇਸ |
ਬਾਬਲ ਨੂੰ ਕਹਿ ਦੲੀਂ ਜਾਕੇ,
ਧੀ ਨੂੰ ਮੱà¨à©€ ਦੀ ਲੋੜ... |
ਇਸੇ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ à¨à©ˆà¨£ ਤੇ à¨à¨°à¨¾ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੇ ਗੀਤ ਛੋਟੀਆਂ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਗਰà©à©±à¨ª ਬਣਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿਚ ਗਾਉਂਦੀਆਂ:
ਇੰਨਾ ਕ੠ਸੱਪ ਸਪੋਲੀਆ ਵਲ ਖਾਂਦਾ ਜਾਵੇ
ਕੋਠੇ ਚੜà©à¨¹ ਕੇ ਵੇਖਦੀ ਕਿਤੇ ਵੀਰਾ ਵੀ ਆਵੇ |
ਹੱਥ ਸੋਨੇ ਦੀ ਬੈਟਰੀ ਜਗਾਉਂਦਾ ਜਾਵੇ |...
ਮੇਰੀ à¨à¨¾à¨¬à©‹ ਬੜੀ ਪà©à¨°à¨§à¨¾à¨¨ ਬਹਿੰਦੀ ਪੀੜà©à¨¹à©‡ 'ਤੇ |
ਮੰà©à¨¡à¨¿à¨†à¨‚ ਦਾ ਟੋਲਾ ਆਪਣੇ à¨à©±à¨—ੇ (ਕਮੀਜ਼ ਨੂੰ à¨à©±à¨—ਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ) ਦੇ ਪੱਲੇ ਨੂੰ
ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਦਾਣੇ, ਮੰੂਗਫਲੀ, ਰਿਉੜੀਆਂ ਅਤੇ ਬੱਕਲੀਆਂ (ਮੱਕੀ ਦੇ ਉਬਲੇ
ਦਾਣੇ) ਪਾ ਲੈਂਦੇ | ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਮੋਢੇ 'ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਤà©à¨°à¨¦à©‡ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਗੀਤ ਸ਼à©à¨°à©‚
ਕਰਦੇ:
ਉਮਰਪà©à¨°à¨¾ ਬਈ ਉਮਰਪà©à¨°à¨¾
ਉਮਰਪà©à¨°à©‡ ਨੂੰ ਜਾਵਾਂਗੇ,
ਦੋ ਸੌ ਤੀਰ ਲਿਆਵਾਂਗੇ |
ਇਕ ਤੀਰ ਨੂੰ ਟੰਗ ਦਿਉ,
ਬੜੇ à¨à¨¾à¨ˆ ਨੂੰ ਮੰਗ ਦਿਉ |...
ਇਸੇ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚/ਮà©à¨Ÿà¨¿à¨†à¨°à¨¾à¨‚ ਦਾ ਟੋਲਾ ਇਕ ਹੋਰ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦਾ:
ਆ à¨à¨°à¨¾ ਤੂੰ ਜਾਹ à¨à¨°à¨¾,
ਬੰਨੀ ਨੂੰ ਲਿਆ à¨à¨°à¨¾ |
ਬੰਨੀ ਤੇਰੀ ਹਰੀ à¨à¨°à©€,
ਫà©à©±à¨²à¨¾à¨‚ ਦੀ ਚੰਗੇਰ à¨à¨°à©€ |...
ਨਿੱਕੀਆਂ-ਨਿੱਕੀਆਂ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਆਪਣੇ ਸੱਤ à¨à¨°à¨¾à¨µà¨¾à¨‚ ਦੀ ਗੱਲ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਗੀਤ ਰਾਹੀਂ ਪੇਸ਼
ਕਰਦੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਪà©à¨°à¨¾à¨£à©‡ ਵਿਰਸੇ ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ
ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੀਆਂ:
ਅੰਬੇ ਅੰਬੇ ਮੇਰੇ ਸੱਤ à¨à¨°à¨¾ ਮੰਗੇ
ਮੇਰਾ ਇਕ à¨à¨°à¨¾ ਕà©à¨†à¨°à¨¾,
ਉਹ ਡਿਪਕੀ ਖੇਲਣ ਵਾਲਾ
ਉਹ ਡਿਪਕੀ ਕਿੱਥੇ ਖੇਲੇ,
ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਖੇਲੇ |
ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਉੱਚਾ,
ਮੈਂ ਮੰਨ ਪਕਾਵਾਂ ਸà©à©±à¨šà¨¾ |...
ਲੋਹੜੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਮੰà©à¨¡à©‡ ਕà©à©œà©€à¨†à¨‚ ਲੋਹੜੀ ਮੰਗ ਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਧੂਣੇ 'ਤੇ ਮੰੂਗਫਲੀ
ਰਿਉੜੀਆਂ ਪਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਦà©à¨†à¨²à©‡ ਗੋਲ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਬੈਠਕੇ ਅੱਗ ਸੇਕਦੇ, ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ,
à¨à©°à¨—ੜੇ ਪਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਨੱਚਦੇ ਟੱਪਦੇ ਸਨ |
ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹà©à¨£ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪੰà©à¨°à¨¤à©‚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਯà©à©±à¨— ਵਿਚ ਇਸ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਬਦਲਾਓ ਆਇਆ ਹੈ | ਲੋਹੜੀ ਮੰਗਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਬਹà©à¨¤ ਘਟ ਗਿਆ ਹੈ |