ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨°
ਲੋਧੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਪੂਰਥਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ 27 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ
ਜਲੰਧਰ-ਫਿਰੋਜ਼ਪà©à¨° ਰੇਲ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ | ਇਹ ਬà©à©±à¨§à©‚-ਬਰਕਤ ਤੇ ਟੇਰਕਿਆਣਾ ਤੋਂ
ਨਿਕਲਦੀ ਕਾਲੀ ਵੇਈਾ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ | ਦਰਿਆ ਸਤਲà©à¨œ ਅਤੇ ਬਿਆਸ ਦੇ
ਵਿਚਕਾਰ ਜਿਹੇ ਵਸਿਆ 17 ਕ੠ਹਜ਼ਾਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸਦੀਆਂ ਦਾ
ਇਤਿਹਾਸ ਸਮੋਈ ਬੈਠਾ ਹੈ | ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਬà©à©±à¨§ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ
ਹੋਈ | ਵਰਤਮਾਨ ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° ਲੋਧੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਮਹਿਮੂਦ ਗਜ਼ਨਵੀ ਦੇ ਇਕ ਫੌਜਦਾਰ ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨
ਖਾਂ ਨੇ ਰੱਖੀ ਸੀ | ਇਹ ਨਗਰ ਪà©à¨°à¨¾à¨£à©‡ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਬੜਾ ਸ਼ਾਨਾਮੱਤਾ ਅਤੇ ਗੌਰਵਸ਼ਾਲੀ
ਆਨ-ਬਾਨ ਵਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ | ਇਥੇ ਸਥਿਤ ਸ਼ਾਹੀ ਸਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਹਾਥੀਆਂ ਅਤੇ
ਪਾਲਕੀਆਂ ਲਈ ਉਚੇਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੌੜੇ ਪà©à¨²à¨¾à¨‚ ਦੇ ਖੰਡਰ, ਇਸ ਤੱਥ ਦੀ ਸਾਖਿਆਤ ਸ਼ਾਹਦੀ
à¨à¨°à¨¦à©‡ ਹਨ ਕਿ ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° ਲੋਧੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪà©à¨°à¨µà¨¾à¨¹ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਾ ਵਾਬਸਤਾ ਸੀ | ਇਹ
ਲਾਹੌਰ-ਆਗਰਾ ਜਰਨੈਲੀ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਅਰਾਮਗਾਹ ਕਰਕੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ |
ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਹੌਲ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ 'ਪੀਰਾਂ-ਪà©à¨°à©€' ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ
ਹੈ | ਇਥੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਦਿਆਲੇ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਮà©à¨¸à¨²à¨¿à¨® ਮਦਰੱਸਾ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਮà©à¨¸à¨²à¨¿à¨® ਧਰਮ ਦੀ
ਵਿੱਦਿਆ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵਿਵਹਾਰਕ ਵਿੱਦਿਆ ਪà©à¨°à¨¦à¨¾à¨¨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ | ਇਸ ਮਦਰੱਸੇ ਦਾ ਮà©à¨–à©€
ਉਸਤਾਦ ਅਬਦà©à©±à¨² ਲਤੀਫ ਸੀ | ਮà©à¨—ਲ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦੇ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਅਤੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਤੋਂ
ਬਿਨਾਂ ਦਿੱਲੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀਅਤ ਦੇ ਕਈ ਖਾਨਜ਼ਾਦੇ ਇਥੋਂ ਤਾਲੀਮ ਹਾਸਲ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ | ਕਿਸੇ
ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ ਇਥੇ ਕੱਪੜੇ ਰੰਗਣ ਵਾਲੇ ਕਲਾਕਾਰ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ
ਛੀਂਟਾਂ ਰੰਗਣ ਵਿਚ ਨਿਪà©à©°à¨¨ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਛੀਂਟਾਂ ਵਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵੀ ਕਿਹਾ
ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ |
ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿਚ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ | ਗà©à¨°à©‚ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਇਥੇ 14-15
ਸਾਲ ਆਪਣੀ à¨à©ˆà¨£ ਨਾਨਕੀ ਕੋਲ ਰਹਿੰਦੇ ਰਹੇ | ਅਸਲ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਪਿਤਾ ਮਹਿਤਾ ਕਲਿਆਣ ਰਾà¨
ਵਲੋਂ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਨੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ
ਕਰਨ ਵਿਚ ਖਰਚ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਪਿਤਾ ਜੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਫ਼ਾ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ | ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਅਤੇ
à¨à¨¾à¨ˆà¨ ਜੈ ਰਾਮ ਦਾ ਗà©à¨°à©‚ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨਾਲ ਖਾਸਾ ਪਿਆਰ ਸੀ | ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਨੂੰ
ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਬà©à¨²à¨¾ ਲੈਣ ਵਿਚ ਸਿਆਣਪ ਸਮà¨à©€ | ਇਹ 1501 ਦੇ ਕਰੀਬ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ |
ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਵੀ ਹੋ ਚà©à©±à¨•à©€ ਸੀ ਅਤੇ ਲ਼ਖਮੀ ਦਾਸ ਅਤੇ ਸà©à¨°à©€à¨šà©°à¨¦ ਵੀ
ਮà©à©±à¨¢à¨²à¨¾ ਬਚਪਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ | ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦੇ ਵੇਲੇ ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° 'ਤੇ ਨਵਾਬ ਦੌਲਤ
ਖਾਨ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ | à¨à¨¾à¨ˆà¨† ਜੈ ਰਾਮ ਦੇ ਨਵਾਬ ਦੌਲਤ ਖਾਨ ਨਾਲ ਅੱਛੇ ਸੰਬੰਧ ਸਨ | ਉਸ ਨੇ
ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਮੋਦੀ ਖਾਨੇ ਵਿਚ ਮੋਦੀ ਰਖਵਾ ਦਿੱਤਾ | ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਜ਼ਮਾਨਿਆਂ ਵਿਚ
ਮਾਲੀਆ ਜਿਣਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਇਕੱਠਾ ਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਸੀ | ਤਨਖਾਹਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਜਿਣਸ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ
ਸੀ | ਬਾਕੀ ਅਨਾਜ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ | ਨਵਾਬ ਨੂੰ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਇਮਾਨਦਾਰ
ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ, ਜੋ ਰੱਬ ਦੇ à¨à¨‰ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ |
ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਕਾਫੀ ਵੱਡਾ ਸੀ | ਇਸ ਦੇ 32 ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਨ |
ਡਡਵਿੰਡੀ ਇਸ ਦੀ ਦà©à©±à¨§ ਮੰਡੀ ਸੀ ਤੇ ਲੋਹੀਆਂ ਲੋਹੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਲਈ
ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ ਪਰ ਸਠਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਕਿ ਵੇਈਾ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਸਾਈਾ ਖਰਬੂਜੇ ਸ਼ਾਹ ਵਰਗੇ,
ਗੈਬ ਗਾਜ਼ੀ ਵਰਗੇ ਕਈ ਪੀਰਾਂ-ਫਕੀਰਾਂ ਅਤੇ ਅਲਮਸਤਾਂ ਦੇ ਡੇਰੇ ਸਨ | ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨਾਲ ਗà©à¨°à©‚
ਜੀ ਦੀ ਉਠਣੀ-ਬੈਠਣੀ ਹੋਣ ਲੱਗੀ | ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਵੇਈਾ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ, ਸਮਾਧੀ
ਲਗਾਉਂਦੇ, ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਪੀਰਾਂ-ਫਕੀਰਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰਦੇ | ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ
ਫਰਜ਼ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਨਿà¨à¨¾à¨‰à¨‚ਦਿਆਂ, ਗ਼ਰੀਬ-ਗà©à¨°à¨¬à©‡ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਿਆਂ ਛੇਤੀ ਹੀ
ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦਾ ਮਨ ਟਿਕਾਓ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਥੇ ਲੈ ਆਠ|
ਜਿਗਰੀ ਦੋਸਤ, ਮਰਾਸੀਆਂ ਦਾ ਮà©à©°à¨¡à¨¾ ਮਰਦਾਨਾ ਵੀ ਨਾਲ ਆ ਗਿਆ | ਉਧਰੋਂ ਪਿੰਡ à¨à¨°à©‹à¨†à¨£à©‡ ਦਾ
ਰਬਾਬੀ ਫਰਿੰਦਾ ਇਕ ਰਬਾਬ à¨à¨¸à©€ ਬਣਾਈ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਜੋ ਉਹ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਪਰਵੀਨ ਗਿਆਤਾ ਅਤੇ
ਕਦਰਦਾਨ ਨੂੰ ਹੀ ਵੇਚਣਾ ਚਾਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਸੀ | ਗà©à¨°à©‚ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਨਾਂਅ ਸà©à¨£ ਕੇ ਉਸ ਨੇ
à¨à©±à¨Ÿ ਉਹ ਰਬਾਬ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਗà©à¨°à©‚ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ, à¨à¨¾à¨ˆ
ਮਰਦਾਨਾ ਅਤੇ ਰਬਾਬ ਦਾ ਅਟà©à©±à¨Ÿ ਸਬੰਧ ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° ਨਾਲ ਜà©à©œ ਗਿਆ |
ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦੀ ਹਰ ਪਾਸੇ ਹà©à©°à¨¦à©€ ਸੋà¨à¨¾ ਮੋਦੀ ਖਾਨੇ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਬੇਈਮਾਨੀਆਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ
ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਫਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਰਹੀ | ਉਹ ਮੌਕੇ ਦੀ à¨à¨¾à¨² ਵਿਚ ਸਨ | ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇਖਿਆ ਕਿ
ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਤੱਕੜੀ ਤੋਲਦਿਆਂ 'ਤੇਰਾਂ' ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਤੇ ਆ ਕੇ ਕਈ ਵਾਰ 'ਤੇਰਾ, ਤੇਰਾ' ਕਹਿਣ
ਲੱਗਦੇ | ਇਸ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਮਗਨਤਾ ਅਤੇ ਲੀਨਤਾ ਦੇ ਆਲਮ ਵਿਚ ਉਹ ਵੱਧ ਤੋਲ ਜਾਂਦੇ | ਦੋਖੀਆਂ
ਨੇ ਨਵਾਬ ਕੋਲ ਪਹà©à©°à¨š ਕੀਤੀ | ਕੰਮ ਤੋਂ ਕà©à¨¤à¨¾à¨¹à©€ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਠ| ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ
ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਅਨਾਜ ਜੋਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ | ਹਿਸਾਬ ਵਿਚ ਘਟਣ ਦੀ ਬਜਾਠਅਨਾਜ ਸਗੋਂ ਵੱਧ
ਨਿਕਲਿਆ | ਨਵਾਬ ਬੜਾ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਹੋਇਆ | ਉਸ ਨੇ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਨੂੰ ਮà©à©œ ਮੋਦੀ ਖਾਨੇ ਦਾ
ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਪਰ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਰਯੋਜਨ ਵਿਚ ਮਗਨ ਹੋ ਗਠਸਨ | ਉਹ
ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੋਚਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸਿਰਫ ਮੋਦੀ
ਖਾਨੇ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ | ਹà©à¨£ ਉਹ ਬਹà©à¨¤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅੰਤਰ ਧਿਆਨ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ | ਇਕ ਦਿਨ
ਵੇਈਾ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਿਆਂ à¨à¨¸à©€ ਟà©à©±à¨¬à©€ ਮਾਰੀ, ਬਾਹਰ ਹੀ ਨਾ ਆਠ| ਟਹਿਲੂਆ ਕੱਪੜੇ ਲੈ
ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ | à¨à¨¾à¨¦à¨°à©‹à¨‚ ਦੇ ਬਰਸਾਤੀ ਦਿਨ ਸਨ, ਸਮà¨à¨¿à¨† ਗਿਆ ਕਿ ਹੜà©à¨¹ ਵਿਚ ਰà©à©œà©à¨¹ ਗਠਹਨ |
ਪਰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਅਜੋਕੇ ਸੰਤ ਘਾਟ ਗà©à¨°à¨¦à©à¨†à¨°à©‡ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਸਮਾਧੀ ਮà©à¨¦à¨°à¨¾ ਵਿਚ
ਲੀਨ ਪà©à¨°à¨—ਟ ਹੋਠ|
ਹà©à¨£ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ 'ਤੇ ਅਲੌਕਿਕ ਜਲੌਅ ਸੀ, ਚਿਹਰਾ ਨੂਰੋ-ਨੂਰ ਸੀ | ਮਹਾਤਮਾ ਬà©à©±à¨§ ਵਾਂਗ ਕਿਸੇ
ਰੂਹਾਨੀ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਸਰਸ਼ਾਰ | ਸਠਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ : 'ਨਾ ਕੋ ਹਿੰਦੂ ਨਾ
ਮà©à¨¸à¨²à¨®à¨¾à¨¨' | ਬਸ ਚੜਿà©à¨¹à¨† ਸੋਧਣ ਧਰਤ ਲà©à¨•à¨¾à¨ˆ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਹੋ ਚà©à©±à¨•à¨¾ ਸੀ | ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨°
ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਸਾਢੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਹੋ ਚà©à©±à¨•à©‡ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਉਦਾਸੀ 'ਤੇ ਚੱਲ ਪਠ| ਹਰ
ਉਦਾਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮà©à©œ ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° ਆ ਜਾਂਦੇ | ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਸਾਲ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚
ਰਾਵੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਕਰਤਾਰਪà©à¨° ਵਿਖੇ ਬਿਤਾਠ| ਅੱਜ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਕਰਤਾਰਪà©à¨° ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ
ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਹੋ ਕੇ ਆਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਬਾਰਡਰ ਤੋਂ 4 ਕ੠ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ
ਲਾਂਘੇ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਗੱਲ ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦà©à¨¸à¨¤à¨¾à¨¨ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਗਲਿਆਰਿਆਂ
ਵਿਚ ਗੂੰਜਣ ਲੱਗੀ ਹੈ | ਇਹ ਸਠਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਅੰਜਾਮ ਹੋਣਾ ਹੈ ਪਰ ਹਾਲ
ਦੀ ਘੜੀ ਇਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° ਵਲੋਂ ਜ਼ਰੂਰ ਲਾਂà¨à©‡ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ |
ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦੇ ਲੰਬੇ ਠਹਿਰਾਅ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨ ਹੀ ਸਥਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ : ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ,
ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° ਲੋਧੀ ਅਤੇ ਕਰਤਾਰਪà©à¨° | ਦੋ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ
ਤੋਂ ਵੀਜ਼ਾ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ | ਉਥੋਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਜਾਂ ਪà©à¨°à¨¬à©°à¨§ ਵੀ ਸਾਡੇ ਵੱਸੋਂ ਬਾਹਰਾ
ਹੈ | ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਬਿਹਤਰ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਵੀ ਕੋਈ ਸੰà¨à¨¾à¨µà¨¨à¨¾à¨µà¨¾à¨‚ ਨਹੀਂ | ਅਸੀਂ
ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦੀ ਜਨਮ-à¨à©‚ਮੀ (ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ), ਕਰਮ-à¨à©‚ਮੀ (ਅਨੰਦਪà©à¨° ਸਾਹਿਬ) ਅਤੇ
ਪਰਲੋਕ-ਸà©à¨§à¨¾à¨° à¨à©‚ਮੀ (ਨੰਦੇੜ ਸਾਹਿਬ) ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਮਾਣ-ਸਤਿਕਾਰ
ਦਿੱਤਾ ਹੈ | à¨à¨¾à¨µà©‡à¨‚ ਕਿ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਅਸਥਾਨ ਪੰਜਾਬੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ | ਪਰ ਪਹਿਲੇ
ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ | ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° ਲੋਧੀ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਉਹ
ਮà©à¨•à¨¾à¨® ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਹ ਹੱਕਦਾਰ ਹੈ | ਸੰਤ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੀਚੇਵਾਲ ਦੇ
ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਸਦਕਾ ਹੋਠਕà©à¨ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਅਤੇ ਰੇਲ ਕੋਚ ਫੈਕਟਰੀ ਸਥਾਪਤ ਹੋਣ ਨਾਲ
ਸਥਿਤੀ ਕà©à¨ ਬਿਹਤਰ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਈ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਬਹà©à¨¤ ਕà©à¨ ਕਰਨਾ ਬਾਕੀ ਹੈ |
ਸਾਲ 2019 ਵਿਚ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦਾ 550 ਸਾਲਾ ਪà©à¨°à¨•à¨¾à¨¸à¨¼ ਉਤਸਵ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ | ਕੇਂਦਰ
ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ
ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਬੀਬੀ ਹਰਸਿਮਰਤ ਕੌਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅਸਰ-ਰਸੂਖ ਵਰਤਣਾ
ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ à¨à¨®à¨œà¨¼ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਸੰਸਥਾ ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲà©à¨¹à©‡ ਨੂੰ ਦà©à¨†à¨‰à¨£à©€ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ
| ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ-ਇਤਿਹਾਸਕ-ਸੱà¨à¨¿à¨†à¨šà¨¾à¨°à¨• ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਪà©à¨°à¨«à©à©±à¨²à¨¿à¨¤ ਕਰਨ ਲਈ
ਅੰਮਿà©à¨¤à¨¸à¨° ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਵਾਪਸੀ ਰੂਟ ਤਰਨ ਤਾਰਨ-ਗੋਇੰਦਵਾਲ-ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨°
ਲੋਧੀ-ਆਰ.ਸੀ.à¨à©±à¨«.-ਸਾਇੰਸ ਸਿਟੀ-ਜਲੰਧਰ ਟੂਰ-ਲੂਪ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ
ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਾਰਗੀਕਰਨ ਅਤੇ ਮਾਰਗ-ਸà©à©°à¨¦à¨°à©€à¨•à¨°à¨¨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ | ਵਿਸ਼ੇਸ਼
ਸਬਸਿਡੀਆਂ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਥੀਮ-ਪਾਰਕ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਹਰਲੇ
ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ | 'ਨਾਲੇ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲੇ ਨਾਮ'
ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ |
ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° ਲੋਧੀ ਤੋਂ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਨੇ ਸਾਂà¨à©€à¨µà¨¾à¨²à¨¤à¨¾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ | ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ
'ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਨਗਰ ਦਾ ਬà©à©±à¨§, ਜੈਨ, ਹਿੰਦੂ, ਮà©à¨¸à¨²à¨¿à¨® ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਗਹਿਰਾ ਸਬੰਧ ਹੈ
| ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਆਪਣੇ ਵੇਲੇ ਦੀਆਂ ਸਠà¨à¨¾à¨¸à¨¼à¨¾à¨µà¨¾à¨‚ ਦੇ ਪà©à¨°à¨¬à©à©±à¨§ ਗਿਆਤਾ ਸਨ | ਉਹ ਰਾਗ
ਵਿੱਦਿਆ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਸਨ | ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਕਈ ਰਾਗਾਂ ਵਿਚ ਗà©à¨°à¨¬à¨¾à¨£à©€ ਉਚਾਰੀ | ਇਥੇ ਜਾਂ
ਆਲੇ-ਦà©à¨†à¨²à©‡ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਸੰਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਬਹà©à¨¤ ਉੱਚ ਪਾਠਦਾ
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਦਿਆਲਾ ਖà©à©±à¨²à©à¨¹à¨£à¨¾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਤà©à¨²à¨¨à¨¾à¨¤à¨®à¨¿à¨•
ਧਰਮ-ਅਧਿà¨à¨¨, ਗà©à¨°à¨®à¨¤à¨¿ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ à¨à¨¾à¨¸à¨¼à¨¾à¨µà¨¾à¨‚ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੋਵੇ | ਇਥੇ ਇਕ à¨à¨¸à©€
ਲਾਇਬà©à¨°à©‡à¨°à©€ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦà©à¨¨à©€à¨† 'ਤੇ ਜੋ ਵੀ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿà¨,
ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ |
ਸà©à¨²à¨¤à¨¾à¨¨à¨ªà©à¨° ਲੋਧੀ ਵਿਖੇ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ 7-8 ਗà©à¨°à¨¦à©à¨†à¨°à©‡ ਹਨ | ਉਂਜ ਇਥੇ ਆਉਂਦੇ
ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਦਾ ਘਰ ਵੇਖਣ ਦੀ, ਮੋਦੀ ਖਾਨਾ ਵੇਖਣ ਦੀ ਜਾਂ
ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਯਾਦ-ਪੈੜਾਂ ਲੱà¨à¨£ ਦੀ ਅà¨à¨¿à¨²à¨¾à¨¸à¨¼à¨¾ ਹà©à©°à¨¦à©€ ਹੈ | ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਜੀਵਨ
ਦੀਆਂ ਪà©à¨°à¨®à©à©±à¨– ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਇਕ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ
ਅਤਿ ਆਧà©à¨¨à¨¿à¨• ਤਕਨੀਕ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਕਲਾਵਾਂ ਦੇ ਸà©à¨®à©‡à¨² ਰਾਹੀਂ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਜੀਵਨ-ਆਸ਼ੇ
ਨੂੰ ਜੀਵੰਤ ਵਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ |
ਇਸ ਮà©à¨•à©±à¨¦à¨¸ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਵਸਰ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਬਹà©à¨¤ ਉਮੀਦਾਂ ਕੀਤੀਆਂ
ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ | ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਗà©à¨°à©‚ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ
ਮਨਾਠਗਠ350 ਸਾਲਾ ਪà©à¨°à¨•à¨¾à¨¸à¨¼ ਉਤਸਵ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਅਜੇ ਸਜੀਵ ਹਨ | ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
ਜਾਵੇ ਕਿ ਗà©à¨°à©‚ਆਂ ਦੇ ਅਦਬ ਵਿਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੰਜ਼ਰ ਕਿਵੇਂ ਸਿਰਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਇਸ ਦੀ
ਕਾਮਯਾਬੀ ਲਈ ਸੰਤਾਂ, ਮਹਾਤਮਾਵਾਂ, ਮਹਾਂਪà©à¨°à¨¸à¨¼à¨¾à¨‚, ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ, à¨à¨¨.ਆਰ.ਆਈ. ਵੀਰਾਂ,
ਗੱਲ ਕੀ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 'ਨਾ ਕੋ ਹਿੰਦੂ ਨਾ ਮà©à¨¸à¨²à¨®à¨¾à¨¨' ਦੇ
ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ, ਸੌੜੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਕੇੇ ਗà©à¨°à©‚ ਜੀ ਦਾ ਇਹ
ਪà©à¨°à¨¬ ਮਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ |
-ਨਡਾਲਾ, ਜ਼ਿਲà©à¨¹à¨¾ ਕਪੂਰਥਲਾ |
ਮੋਬਾਈਲ : 98152-53245