ਹਿਟਲਰ ਦੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਤੇ ਸਟਾਲਿਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ, ਜਿਸਨੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯà©à©±à¨§ ਦਾ ਰà©à¨–਼ ਹੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ |
--01ਜà©à¨²à¨¾à¨ˆ-(ਮੀਡੀਆਦੇਸਪੰਜਾਬ)-- 22 ਜੂਨ, 1941 ਨੂੰ ਨਾਜ਼ੀ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਆਪà©à¨°à©‡à¨¸à¨¼à¨¨ ਬਾਰਬਰੋਸਾ ਸ਼ੂਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਹਮਲਾਵਰ ਕਾਰਵਾਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸਟਾਲਿਨ ਦੇ ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਸੀ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਠਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫੌਜੀ ਹਮਲਾ ਸੀ। ਇਹ ਇਕ ਜੋਖ਼ਮ à¨à¨°à©€ ਬਾਜ਼ੀ ਵੀ ਸੀ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਡੋਲਫ਼ ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯà©à©±à¨§ ਨੂੰ ਫ਼ੈਸਲਾਕà©à©°à¨¨ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਪੱਖ 'ਚ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਡੀ ਸੀ। ਪਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਉਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਾ ਵਾਪਰੀਆਂ, ਜਿਸ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਆਗੂ ਹਿਟਲਰ ਚਾਹà©à©°à¨¦à¨¾ ਸੀ। ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਇਸ ਆਪà©à¨°à©‡à¨¸à¨¼à¨¨ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯà©à©±à¨§ ਦਾ ਇਕ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਸਰਾਦੀਰ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਸ਼à©à¨°à©‚ਆਤ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।
ਆਪà©à¨°à©‡à¨¸à¨¼à¨¨
ਬਾਰਬਰੋਸਾ ਨੇ ਦੋਵੇਂ ਸਰਬੋਤਮ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ à¨à¨¿à¨†à¨¨à¨•
ਜੰਗ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਮà©à¨•à¨¾à¨¬à¨²à¨¾ ਸੀ, ਜੋ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯà©à©±à¨§ ਦਾ
ਫ਼ੈਸਲਾਕà©à©°à¨¨ ਨਤੀਜਾ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲਾ ਸੀ।
ਆਪà©à¨°à©‡à¨¸à¨¼à¨¨ ਬਾਰਬਰੋਸਾ ਦਾ ਨਾਂਅ 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ ਫਰੈਡਿਕ ਬਾਰਬਰੋਸਾ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ 'ਤੇ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲ 1939 'ਚ ਹੋਇਆ ਜਰਮਨ-ਸੋਵੀਅਤ ਸਮà¨à©Œà¨¤à¨¾ ਵੀ ਟà©à©±à¨Ÿ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਰਮਨੀ ਤੇ ਸਮਰਥਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੇ 30 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸਮੂਹਾਂ 'ਚ ਵੰਡ ਕੇ ਲੈਨਿਨਗਰਾਦ, ਕੀà¨à¨«à¨¼ ਅਤੇ ਮਾਸਕੋ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਸੋਵੀਅਤ ਫੌਜ ਅਚਾਨਕ ਹੋਠਇਸ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਈ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾਈ 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ à¨à¨¾à¨°à©€ ਨà©à¨•à¨¸à¨¾à¨¨ à¨à©±à¨²à¨£à¨¾ ਪਿਆ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਹਮਲੇ 'ਚ ਕਈ ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗਈਆਂ। ਕੀà¨à¨«à¨¼, ਸਮੋਲੇਂਸਕ ਅਤੇ ਵਿਆਜ਼ਮਾ ਵਰਗੇ ਸ਼ੀਹਰਾਂ 'ਤੇ ਨਾਜ਼ੀਆਂ ਨੇ ਜਿੱਤ ਦਾ à¨à©°à¨¡à¨¾ ਲਹਿਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਾਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵੱਡੀ ਕੀਮਤ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਪਈ ਸੀ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸੋਵੀਅਤ ਰੱਖਿਆ 'ਚ ਹੋ ਰਹੇ ਸà©à¨§à¨¾à¨° ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੀ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਸੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਪੈਦਲ ਫੌਜ ਦਾ ਅੱਗੇ ਵੱਧਣਾ ਰà©à¨• ਗਿਆ ਸੀ। ਜਰਮਨੀ ਫੌਜ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮਾਸਕੋ ਤੱਕ ਪਹà©à©°à¨š ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਫੌਜ ਲੈਨਿਨਗਰਾਦ 'ਚ ਹਮਲਾਵਰ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਲੰਮੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਕਰੇਗੀ। à¨à¨¾à¨µà©‡à¨‚ ਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਫੌਜ ਸ਼à©à¨°à©‚ਆਤੀ ਹਮਲਿਆਂ 'ਚ ਬਚ ਗਈ, ਪਰ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ 1942 'ਚ ਨਵੇਂ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸ਼à©à¨°à©‚ਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਅੰਦਰ ਤੱਕ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਈ। ਸਾਲ 1942 ਅਤੇ 1943 ਦਰਮਿਆਨ ਸਟਾਲਿਨਗਰਾਦ ਦੀ ਲੜਾਈ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਣਾ ਪਿਆ। ਜਰਮਨੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੋਵੀਅਤ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹà©à¨¤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ ਗਠਸਨ ਅਤੇ ਸਠਤੋਂ ਵੱਧ ਯਹà©à¨¦à©€ ਪà©à¨°à¨à¨¾à¨µà¨¤ ਹੋਠਸਨ। 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਹੂਦੀ ਮਾਰੇ ਗਠਸਨ। ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਤਰਕੀਬ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਹà©à¨£ ਇਸ ਆਪà©à¨°à©‡à¨¸à¨¼à¨¨ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ 80 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਫੌਜੀ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯà©à©±à¨§ ਦੇ ਮਾਹਰ ਬà©à¨°à¨¿à¨Ÿà¨¿à¨¸à¨¼ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ à¨à¨‚ਟਨੀ ਬੀਵਰ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਹਿਸਟਰੀ ਦੇ 10 ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਿਟਲਰ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮà¨à¨¾à¨‰à¨£ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। 1 - ਕੀ ਹਿਟਲਰ ਕੋਲ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਦੀ ਲੰਮੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸੀ?ਅਡੋਲਫ਼ ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਪà©à¨°à¨¤à©€ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਬਦਲਿਆ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ 'ਤੇ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦਾ ਹਮਲਾ ਕà©à¨ ਅਜਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯà©à©±à¨§ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੋਲਸ਼ੇਵਿਜ਼ਮ ਪà©à¨°à¨¤à©€ ਨਫ਼ਰਤ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੋਂ ਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਸਾਲ 1918 'ਚ ਯà©à¨•à©à¨°à©‡à¨¨ 'ਤੇ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਤੋਂ ਵੀ ਪà©à¨°à¨à¨¾à¨µà¨¿à¨¤ ਹੋਈ ਸੀ ਕਿ à¨à¨µà¨¿à©±à¨– 'ਚ ਬੋਲਸ਼ੇਵਿਜ਼ਮ ਵਧੇਰੇ ਪà©à¨°à¨«à©à©±à¨²à¨¤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬà©à¨°à¨¿à¨Ÿà¨¿à¨¸à¨¼ ਨਾਕੇਬੰਦੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯà©à©±à¨§ ਦੌਰਾਨ ਜਰਮਨੀ 'ਚ ਸੌਕਾ/ਕਾਲ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਿਕ ਫ਼ੈਸਲਾ ਤਾਂ ਸੀ ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਕà©à¨¦à¨°à¨¤à©€ ਵੀ ਸੀ। ਅਸਲੀਅਤ ਤਾਂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਦਸੰਬਰ 1940 ਤੱਕ ਯੋਜਨਾ ਪੂਰੀ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਰਨੈਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾਉਂਦਿਆਂ ਇਹ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬà©à¨°à¨¿à¨Ÿà©‡à¨¨ ਨੂੰ ਇਸ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਰਾਹ ਹੈ। ਜੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਹਾਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬà©à¨°à¨¿à¨Ÿà©‡à¨¨ ਕੋਲ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਤੋਂ ਬਿਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਹੋਰ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੋ ਕਿ ਤਤਕਾਲੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸੀ। 2 - ਕੀ ਜਰਮਨ - ਸੋਵੀਅਤ ਸਮà¨à©Œà¨¤à¨¾ ਹਿਟਲਰ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਅਸਥਾਈ ਹੱਲ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੀ?ਇਹ ਜਾਣਬà©à©±à¨ ਕੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਿਟਲਰ ਸਮਠਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਪੱਛਮੀ ਗੱਠਜੋੜ ਨੂੰ ਮਾਤ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਹ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਅਸਾਧਾਰਣ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇ ਕੋਈ ਇਹ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਸਠਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਨਾਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦਰਮਿਆਨ ਰਿਬੇਨਤà©à¨°à©‹à¨ª-ਮੋਲੋਤੋਵ ਸੰਧੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅੱਧੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਯੂਰਪ ਨੂੰ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਦà©à©±à¨– à¨à©±à¨²à¨£à¨¾ ਪਿਆ। ਸਟਾਲਿਨ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ੀ ਆਪਸੀ ਖੂਨ ਖ਼ਰਾਬੇ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਸਟਾਲਿਨ ਲਈ ਵੀ ਜਰਮਨ-ਸੋਵੀਅਤ ਸਮà¨à©Œà¨¤à¨¾ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਹਾਲ 'ਚ ਹੀ ਆਪਣੀ ਰੈੱਡ ਆਰਮੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਜਰਮਨੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਸੰà¨à¨¾à¨µà¨¿à¨¤ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹà©à©°à¨¦à©‡ ਸੀ। 3 - ਅਕਸਰ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾ ਹà©à©°à¨¦à©€ ਹੈ ਕਿ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹà©à¨¤ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕੀਤਾ। ਕੀ ਤà©à¨¸à©€à¨‚ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋ?ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਆਪà©à¨°à©‡à¨¸à¨¼à¨¨ ਬਾਰਬਰੋਸਾ ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰ ਨਾਲ ਸ਼ੂਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਕਾਫ਼ੀ ਚਰਚਾ ਵੀ ਹà©à©°à¨¦à©€ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ 'ਚ ਇੰਨà©à¨¹à©€ ਦੇਰੀ ਕਿਉਂ ਲੱਗੀ। ਇੱਕ ਪà©à¨°à¨¾à¨£à©€ ਧਾਰਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਪà©à¨°à©ˆà¨² 1941 'ਚ ਯੂਨਾਨ 'ਤੇ ਹੋਠਹਮਲੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਪਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗ ਚà©à©±à¨•à¨¿à¨† ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਦੇਰੀ ਪਿੱਛੇ ਮà©à©±à¨– ਕਾਰਨ ਸਮਾਂ ਹੀ ਸੀ। 1940-41 ਦੀ ਠੰਡ ਦੌਰਾਨ à¨à¨¾à¨°à©€ ਮੀਂਹ ਪਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦੋ ਮà©à¨¸à¨¼à¨•à¨²à¨¾à¨‚ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ। ਪਹਿਲੀ ਮà©à¨¸à¨¼à¨•à¨² ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਜਰਮਨ ਮਿਲਟਰੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਲà©à¨«à¨¼à¨Ÿà¨µà¨¾à¨«à¨¼à©‡ ਦਾ ਅਗਲਾ à¨à¨…ਰਫੀਲਡ ਪੂਰੀ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਨਾਲ à¨à¨° ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ à¨à¨…ਰਫੀਲਡ ਸà©à©±à¨• ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਉੱਥੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਸੰà¨à¨µ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਦੂਜੀ ਮà©à¨¸à¨¼à¨•à¨² ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਖ਼ਰਾਬ ਮੌਸਮ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੂਰਬੀ ਫਰੰਟ 'ਤੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਤੈਨਾਤੀ 'ਚ ਦੇਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਿਲਚਸਪ ਤੱਥ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਜਰਮਨ ਦੇ ਮੋਟਰ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ 80% ਲੋਕ ਹਾਰੀ ਹੋਈ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਸੈਨਾ 'ਚੋਂ ਸਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਸਟਾਲਿਨ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ à¨à¨‚ਡਰਾਇਡ ਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਇੰਠਲੈ ਕੇ ਆਓ: ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੇ 1943 'ਚ ਤਹਿਰਾਨ ਕਾਨਫਰੰਸ 'ਚ ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ਧà©à¨°à©‹à¨¹à©€ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੱਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੇ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕੀਤਾ ਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਟਾਲਿਨ ਲਈ ਇਹੀ ਗੱਲ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ ਬਹà©à¨¤ ਗੰà¨à©€à¨° ਸੀ। 4 - ਇਹ ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਟਾਲਿਨ ਇੱਕ ਜਾਨੂੰਨੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਬੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਜਰਮਨੀ ਹਮਲੇ ਬਾਰੇ ਇੰਨੀਆਂ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ? ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਠਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਿਰੋਧਾà¨à¨¾à¨¸/ ਤà©à¨°à¨¾à¨¸à¨¦à©€ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਵੇਖਣ ਵਾਲਾ ਸਟਾਲਿਨ ਹਿਟਲਰ ਤੋਂ ਧੋਖਾ ਖਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਕਈ ਤਰà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਚਰਚਾ 'ਚ ਆਈਆਂ, ਜਿੰਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ 'ਚੋਂ ਇੱਕ 'ਚ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਟਾਲਿਨ ਜਰਮਨੀ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਆਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਗੱਲ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੇ 11 ਮਈ, 1941 ਦੇ à¨à¨®à¨°à¨œà©ˆà¨‚ਸੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ 'ਚ ਨਾਜ਼ੀ ਹਮਲੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਜਨਰਲ ਜ਼à©à¨–ੋਵ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸੰà¨à¨¾à¨µà¨¤ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲੇ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। |