ਇਸ
ਸੰਸਾਰ ਚ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਚੋਂ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕਾ ਵੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਿਰਫ
ਆਪਣੇ ਆਰਥਿਕ ਹਿਤ ਲਈ ਯੁੱਧ ਕਰਦਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਵਰਗ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ
ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਕ ਐਸੇ ਨੇਤਾ ਦੀ ਗਲ ਕਰਾਂਗੇ ਜੀਹਨੂੰ ਬਾਹਲੇ ਲੋਕ ਤੇ ਸਾਡੇ ਕਈ ਕਲਾਕਾਰ ਵੀ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਮੰਨਦੇ ਸੀ। ਕੈਸੀ ਗਲ ਐ ਜੀਹਨੂੰ ਨੋਬਲ ਐਵਾਰਡ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਪਰ ਮਿਲੀ ਮੌਤ ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਜਰ ਚ ਓਹ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵਡਾ ਅਪਰਾਧੀ ਸੀ।
ਲੀਬੀਆ,
ਸਹਾਰਾ ਮਾਰੂਥਲ ਨਾਲ ਲਗਦਾ ਇਕ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਦੇਸ ਐ। ਜਿੱਥੇ 90 % ਜ਼ਮੀਨ ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਹੈ।
ਸਿਰਫ 10 % ਜ਼ਮੀਨ ਹੀ ਐਸੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਰਹਿ ਰਹੇ ਨੇ । ਦੇਸ ਦਾ ਜਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਾ
ਓਹ ਹੈ ਜਿੱਥੇ 20 ਸਾਲ ਮੀਂਹ ਦੀ ਇਕ ਬੂੰਦ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਈ।
ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆਂ ਚ ਤੇਲ ਦੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਭੰਡਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਗਲ ਚਲੀ ਤਾਂ ਹਰ ਦੇਸ ਵਿਚ ਤੇਲ ਦੀ ਖੋਜ ਹੋਣ ਲਗੀ ਪਰ ਲੀਬੀਆ ਚ ਤੇਲ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜੋ ਮਿਲਿਆ ਓਹ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ ।
ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਚ 500 ਮੀਟਰ ਥੱਲੇ , ਪਾਣੀ ਦੀ ਇਕ ਮੋਟੀ ਪਰਤ ਮਿਲੀ, ਜੀਹਦੀ ਮੋਟਾਈ ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਤਾਂ 700 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵੀ ਸੀ।
ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਪਾਣੀ ਐਨਾ ਕੁ ਸੀ ਕਿ 2- 3 ਹਜਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਲੀਬੀਆ ਕੋਲੋਂ ਪਾਣੀ ਮੁੱਕਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਜੇਹੜੇ ਦੇਸ ਦਾ 90 % ਹਿੱਸਾ ਮਾਰੂਥਲ ਹੋਵੇ , ਓਹ ਹੀ ਇਹਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ਪਰ ਇਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਕੱਢਣਾ ਤੇ ਕੱਢ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਕਿਸੇ ਤਪਸਿਆ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। 1960 ਚ ਇਸ ਲਈ ਜਿੰਨੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਸੀ ਓਹ ਸੀ 25 ਅਰਬ ਡਾਲਰ । ਅੱਜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 100 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗੀ।
ਸੋ ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਪਰਜੋਯਨਾ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਈ ਛਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਰਨਲ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਿਆ ਤਾਂ ਓਹਨੇ ਏਹਦੇ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਸਨ। ਸੋ IMF, ਵਰਡ ਬੈਂਕ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਲੀਬੀਆ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ ਨਾ ਦਿੱਤਾ।
ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਚੋ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਕੇ ਇਸ ਔਖੀ ਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਪਰਯੋਜ਼ਨਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਿਆ।
ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਜਨੀਅਰ ਏਹਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਭੇਜੇ ਤੇ ਬਾਅਦ ਚ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਵੀ ਇੰਜਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤੀ।
ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪਾਈਪਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪਾਈਪਾਂ ਵੀ ਐਨੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕਿ ਜਿੰਨਾ ਤੋਂ ਦੀ ਮੈਟਰੋ ਟਰੇਨ ਤੱਕ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਵੇ।
ਤੇ ਆਖਿਰ 28 ਅਗਸਤ 1984 ਨੂੰ ਕਰਨਲ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਵਲੋਂ ਇਸ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਗਿਆ।
500 ਮੀਟਰ ਗਹਿਰੇ , 1300 ਖੂਹਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜਿੰਨਾ ਚੋ 4000 km ਲੰਮੀ ਪਾਈਪ ਲਾਈਨ ਪਾਣੀ ਲੈਕੇ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਐਨੇ ਬੰਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਕਿ ਜੀਹਦੇ ਨਾਲ ਮਿਸ਼ਰ ਦੇ 12 ਪਿਰਾਮਿਡ ਬਣ ਜਾਣ। ਏਹਦੇ ਚ ਬਣੇ ਖੂਹ ਸਪੇਸ ਚੋਂ ਸਪੇਸ ਯਾਤਰੀ ਅੱਜ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਨੇ।
ਦਸਦੇ ਆ ਇਹਨੂੰ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜਨ ਲਈ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਨੇ 33 ਖਰਚ ਕੀਤੇ। ਪੂਰੇ ਅਫਰੀਕਾ ਨੂੰ ਹਰਿਆ ਭਰਿਆ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਜਾਗ ਪਈਆਂ ਸਨ।
2008 ਚ ਗਿਨੀਜ਼ ਬੁੱਕ ਵਲੋਂ ਇਸ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਲੀਬੀਆ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤ੍ਰਿਪੋਲੀ, ਬੇਆਂਜੀ ਚ ਪਾਣੀ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾਲ ਓਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਪਾਗ਼ਲ ਹੋਏ ਫਿਰਦੇ ਸਨ ਜਿੱਥੇ 13000 ਹੈਕਟਰ ਬੰਜਰ ਜ਼ਮੀਨ ਉਪਜਾਊ ਤੇ ਆਬਾਦ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਪਰ ਮਾੜੀ ਕਿਸਮਤ 2011 ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ NATO ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਾਂਗ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਦੂਸ਼ਣਬਾਜੀ ਕਰ ਕਰ ਕੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗਲ ਇਹ ਕਿ ਓਹਨਾ ਨੇ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੰਬ ਵੀ ਏਸੇ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਤੇ ਸੁੱਟੇ।
ਜੀਹਦੇ ਚ ਲੀਬੀਆ ਦੇ 25 % ਪਾਣੀ ਦੇ ਖੂਹ ਤਹਿਸ ਨਹਿਸ ਹੋ ਗਏ।
ਅਫਰੀਕਾ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਬਣੇ ਇਸਨੂੰ ਪਛਮੀ ਦੇਸਾਂ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਖੰਡਰਾਂ ਚ ਬਦਲਿਆ ਇਸਨੂੰ ਓਥੇ ਜਾਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ਹੁਣ ਓਸੇ ਤੜਫਦੇ ਅਫਰੀਕਾ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ,
ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਬੁਰਾ ਸੀ ਇਹ ਓਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੇਖਣਾ ਸੀ ਤੁਆਨੂੰ ਕੀ ਤਕਲੀਫ ਤੁਸੀਂ ਕੌਣ hune ਓਂ ਬਗਾਨੇ ਮੁਲਕ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਬੰਬ ਤੇ ਮਿਸਾਇਲਾਂ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲੇ।
ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ਮੰਤਰੀ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਇਹੀ ਸੱਭ ਕੁਝ ਤਾਂ ਕਿ ਰਿਹਾ ਕੇ ਜੇ ਬਿਰਟੇਨ 100 ਸਾਲਾਂ ਚ 45 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਲੁੱਟ ਕੇ ਲਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਓਹਨਾ ਦੀਆਂ ਹੀ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀਆਂ ਦੀ ਸੋਧ ਹੈ ਤਾਂ 75 ਸਾਲਾਂ 5 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਪਾਇਆ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾ ਲਓ ਕਿ ਗੋਰੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਜਿਆਦਾ ਲੁੱਟਿਆ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਨੇ।
ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਬਣੀ ਇਹ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
""ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਨੇ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਲੱਭਿਆ ਸੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਲਭਿਆ ਗੁਆ ਰਹੇ ਆ""
ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆਂ ਚ ਤੇਲ ਦੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਭੰਡਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਗਲ ਚਲੀ ਤਾਂ ਹਰ ਦੇਸ ਵਿਚ ਤੇਲ ਦੀ ਖੋਜ ਹੋਣ ਲਗੀ ਪਰ ਲੀਬੀਆ ਚ ਤੇਲ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜੋ ਮਿਲਿਆ ਓਹ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ ।
ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਚ 500 ਮੀਟਰ ਥੱਲੇ , ਪਾਣੀ ਦੀ ਇਕ ਮੋਟੀ ਪਰਤ ਮਿਲੀ, ਜੀਹਦੀ ਮੋਟਾਈ ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਤਾਂ 700 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵੀ ਸੀ।
ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਪਾਣੀ ਐਨਾ ਕੁ ਸੀ ਕਿ 2- 3 ਹਜਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਲੀਬੀਆ ਕੋਲੋਂ ਪਾਣੀ ਮੁੱਕਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਜੇਹੜੇ ਦੇਸ ਦਾ 90 % ਹਿੱਸਾ ਮਾਰੂਥਲ ਹੋਵੇ , ਓਹ ਹੀ ਇਹਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ਪਰ ਇਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਕੱਢਣਾ ਤੇ ਕੱਢ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਕਿਸੇ ਤਪਸਿਆ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। 1960 ਚ ਇਸ ਲਈ ਜਿੰਨੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਸੀ ਓਹ ਸੀ 25 ਅਰਬ ਡਾਲਰ । ਅੱਜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 100 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗੀ।
ਸੋ ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਪਰਜੋਯਨਾ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਈ ਛਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਰਨਲ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਿਆ ਤਾਂ ਓਹਨੇ ਏਹਦੇ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਸਨ। ਸੋ IMF, ਵਰਡ ਬੈਂਕ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਲੀਬੀਆ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ ਨਾ ਦਿੱਤਾ।
ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਚੋ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਕੇ ਇਸ ਔਖੀ ਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਪਰਯੋਜ਼ਨਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਿਆ।
ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਜਨੀਅਰ ਏਹਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਭੇਜੇ ਤੇ ਬਾਅਦ ਚ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਵੀ ਇੰਜਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤੀ।
ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪਾਈਪਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪਾਈਪਾਂ ਵੀ ਐਨੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕਿ ਜਿੰਨਾ ਤੋਂ ਦੀ ਮੈਟਰੋ ਟਰੇਨ ਤੱਕ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਵੇ।
ਤੇ ਆਖਿਰ 28 ਅਗਸਤ 1984 ਨੂੰ ਕਰਨਲ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਵਲੋਂ ਇਸ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਗਿਆ।
500 ਮੀਟਰ ਗਹਿਰੇ , 1300 ਖੂਹਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜਿੰਨਾ ਚੋ 4000 km ਲੰਮੀ ਪਾਈਪ ਲਾਈਨ ਪਾਣੀ ਲੈਕੇ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਐਨੇ ਬੰਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਕਿ ਜੀਹਦੇ ਨਾਲ ਮਿਸ਼ਰ ਦੇ 12 ਪਿਰਾਮਿਡ ਬਣ ਜਾਣ। ਏਹਦੇ ਚ ਬਣੇ ਖੂਹ ਸਪੇਸ ਚੋਂ ਸਪੇਸ ਯਾਤਰੀ ਅੱਜ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਨੇ।
ਦਸਦੇ ਆ ਇਹਨੂੰ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜਨ ਲਈ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਨੇ 33 ਖਰਚ ਕੀਤੇ। ਪੂਰੇ ਅਫਰੀਕਾ ਨੂੰ ਹਰਿਆ ਭਰਿਆ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਜਾਗ ਪਈਆਂ ਸਨ।
2008 ਚ ਗਿਨੀਜ਼ ਬੁੱਕ ਵਲੋਂ ਇਸ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਲੀਬੀਆ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤ੍ਰਿਪੋਲੀ, ਬੇਆਂਜੀ ਚ ਪਾਣੀ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾਲ ਓਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਪਾਗ਼ਲ ਹੋਏ ਫਿਰਦੇ ਸਨ ਜਿੱਥੇ 13000 ਹੈਕਟਰ ਬੰਜਰ ਜ਼ਮੀਨ ਉਪਜਾਊ ਤੇ ਆਬਾਦ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਪਰ ਮਾੜੀ ਕਿਸਮਤ 2011 ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ NATO ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਾਂਗ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਦੂਸ਼ਣਬਾਜੀ ਕਰ ਕਰ ਕੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗਲ ਇਹ ਕਿ ਓਹਨਾ ਨੇ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੰਬ ਵੀ ਏਸੇ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਤੇ ਸੁੱਟੇ।
ਜੀਹਦੇ ਚ ਲੀਬੀਆ ਦੇ 25 % ਪਾਣੀ ਦੇ ਖੂਹ ਤਹਿਸ ਨਹਿਸ ਹੋ ਗਏ।
ਅਫਰੀਕਾ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਬਣੇ ਇਸਨੂੰ ਪਛਮੀ ਦੇਸਾਂ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਖੰਡਰਾਂ ਚ ਬਦਲਿਆ ਇਸਨੂੰ ਓਥੇ ਜਾਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ਹੁਣ ਓਸੇ ਤੜਫਦੇ ਅਫਰੀਕਾ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ,
ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਬੁਰਾ ਸੀ ਇਹ ਓਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੇਖਣਾ ਸੀ ਤੁਆਨੂੰ ਕੀ ਤਕਲੀਫ ਤੁਸੀਂ ਕੌਣ hune ਓਂ ਬਗਾਨੇ ਮੁਲਕ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਬੰਬ ਤੇ ਮਿਸਾਇਲਾਂ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲੇ।
ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ਮੰਤਰੀ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਇਹੀ ਸੱਭ ਕੁਝ ਤਾਂ ਕਿ ਰਿਹਾ ਕੇ ਜੇ ਬਿਰਟੇਨ 100 ਸਾਲਾਂ ਚ 45 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਲੁੱਟ ਕੇ ਲਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਓਹਨਾ ਦੀਆਂ ਹੀ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀਆਂ ਦੀ ਸੋਧ ਹੈ ਤਾਂ 75 ਸਾਲਾਂ 5 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਪਾਇਆ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾ ਲਓ ਕਿ ਗੋਰੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਜਿਆਦਾ ਲੁੱਟਿਆ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਨੇ।
ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਬਣੀ ਇਹ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
""ਗੱਦਾਫ਼ੀ ਨੇ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਲੱਭਿਆ ਸੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਲਭਿਆ ਗੁਆ ਰਹੇ ਆ""
ਘੱਟ ਦੇਖੋ