à¨à¨¾à¨ˆ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ |
à¨à¨¾à¨ˆ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪਿੰਡ ਕੈਂਬੋਵਾਲ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਚੌਧਰੀ ਕਾਲੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। à¨à¨¾à¨ˆ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਨਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ 'ਮਨੀਆ' ਰੱਖਿਆ। ਉਹ ਮਸਾਂ ਪੰਜ ਵਰà©à¨¹à¨¿à¨†à¨‚ ਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੇ ਪਿਤਾ ਚੌਧਰੀ ਕਾਲੇ ਨੇ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੂੰ ਸ਼à©à¨°à©€ ਗà©à¨°à©‚ ਤੇਗ਼ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਕੋਲ ਅਰਪਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼à©à¨°à©€ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੇ ਸ਼à©à¨°à©€ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਪਾਸੋਂ ਅੰਮà©à¨°à¨¿à¨¤ ਛਕਿਆ ਅਤੇ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦਾ ਨਾਂ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਹੋਇਆ।
ਜਦੋਂ ਸੰਨ 1704 ਵਿੱਚ ਸ਼à©à¨°à©€ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼à©à¨°à©€ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਪà©à©±à¨œà©‡à¥¤ ਮਾਤਾ
ਸà©à©°à¨¦à¨° ਕੌਰ ਜੀ ਨੇ ਸ਼à©à¨°à©€ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਪà©à¨°à¨¬à©°à¨§ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ à¨à¨¾à¨ˆ ਮਨੀ ਸਿੰਘ
ਜੀ ਨੂੰ ਸੰਨ 1721 ਦੇ ਸ਼à©à¨°à©‚ ਵਿੱਚ ਸ਼à©à¨°à©€ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਗਰੰਥੀ ਬਣਾ ਕੇ à¨à©‡à¨œà¨¿à¨†à¥¤ à¨à¨¾à¨ˆ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮà©à¨–à©€ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਸ਼à©à¨°à©€ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪà©à¨°à¨¬à©°à¨§ ਸà©à¨§à¨¾à¨°à¨¿à¨†à¥¤
ਸ਼à©à¨°à©€ ਅੰਮà©à¨°à¨¿à¨¤à¨¸à¨° ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਮੇਲਾ ਮà©à¨—ਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਈ ਵਰà©à¨¹à¨¿à¨†à¨‚ ਤੋਂ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸੰਨ 1716 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1766 ਤੱਕ ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ। ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਦੇ ਮà©à©±à¨² ਰੱਖੇ ਗਠਸਨ। ਖਾਸਲਾ ਦà©à¨¶à¨®à¨£ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਦਿਨਾਂ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਖਿੰਡੀਆ-ਪà©à©°à¨¡à¨¿à¨† ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਖਾਲਸਾ ਜੰਗਲ, ਬੇਲਿਆਂ, ਪਹਾੜਾਂ, ਰੇਗਿਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਨਾਹ ਲਈ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਇੱਕ-ਮà©à©±à¨ ਕਰਨ ਲਈ à¨à¨¾à¨ˆ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ। ਸੰਨ 1738 ਵਿੱਚ à¨à¨¾à¨ˆ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਸੂਬੇ ਪਾਸੋਂ ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਮੇਲਾ ਲਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮੰਗੀ।
ਆਗਿਆ ਇਸ ਸ਼ਰਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਿ ਮੇਲੇ ਮਗਰੋਂ à¨à¨¾à¨ˆ ਸਾਹਿਬ ਪੰਜ ਹਜਾਰ ਰà©à©±à¨ªà¨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਦੇਣ। ਮੇਲਾ ਦਸ ਦਿਨ ਰਹਿਣਾ ਸੀ। à¨à¨¾à¨ˆ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸੱਦੇ à¨à©‡à¨œà©‡ ਪਰ ਉਧਰ ਸੂਬੇ ਨੇ ਦੀਵਾਨ ਲਖਪਤਿ ਰਾਠਦੇ ਮਾਤਹਿਤ ਬਹà©à¨¤ ਸਾਰੀ ਫੌਜ à¨à©‡à¨œ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਰਾਮ ਤੀਰਥ ਤੇ ਜਾ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ। ਇਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦੀ ਚਾਲ ਸੀ ਕਿ ਮੇਲੇ ਤੇ ਜਦੋਂ ਖਾਲਸਾ ਇੱਕਠਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਹਮਲਾ ਕਰ ਕੇ ਖ਼ਾਲਸੇ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।
à¨à¨¾à¨ˆ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਉਂਤ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ। à¨à¨¾à¨ˆ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦà©à¨¬à¨¾à¨°à¨¾ ਹà©à¨•à¨® ਕਰ à¨à©‡à¨œà¨¿à¨† ਕਿ ਖਾਲਸਾ ਇਕੱਤਰ ਨਾ ਹੋਵੇ। à¨à¨¾à¨ˆ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹà©à¨•à¨® ਅਨà©à¨¸à¨¾à¨° ਖ਼ਾਲਸਾ ਇਕੱਤਰ ਨਾ ਹੋਇਆ। ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਲਾਹੌਰ ਦਰਬਾਰ ਨੇ ਪੈਸੇ ਮੰਗੇ ਤਾਂ à¨à¨¾à¨ˆ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਤà©à¨¹à¨¾à¨¡à©€ ਚਾਲ ਵਿੱਚ ਖਾਲਸਾ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ।
ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤà©à¨¹à¨¾à¨¡à©‡ ਦਸਤੇ ਖਾਲਸੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਗਸ਼ਤ ਕਰਨ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤà©à¨¹à¨¾à¨¨à©‚à©° ਪੈਸੇ ਦੇਈà¨à¥¤ ਤà©à¨¹à¨¾à¨¡à¨¾ ਇਹ ਵਾਇਦਾ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਖ਼ਾਲਸੇ ਨੂੰ ਕà©à©±à¨ ਨਹੀਂ ਕਹਾਂਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਕਾਹਦੇ ਲਈ ਪੈਸੇ ਤਾਰੀà¨? ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੂੰ ਇਸ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਬਹਾਣਾ ਬਣਾ ਕੇ ਗà©à¨°à¨¿à©žà¨¤à¨¾à¨° ਕਰ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਲੈ ਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਥੇ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ, ਮà©à¨¸à¨²à¨®à¨¾à¨¨ ਹੋ ਜਾਓ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤà©à¨¹à¨¾à¨¡à¨¾ ਬੰਦ-ਬੰਦ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
à¨à¨¾à¨ˆ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਧਰਮ ਤਿਆਗਣ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਜਲਾਦਾਂ ਨੇ ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਦਾ ਬੰਦ-ਬੰਦ ਕੱਟ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਸਾਕਾ ਸੰਨ 1735 ਦਾ ਹੈ। à¨à¨¾à¨ˆ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੇ ਕੌਮ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਜੋਸ਼ à¨à¨° ਦਿੱਤਾ। ਜਾਲਮ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੱਕੂ ਠੱਪਣ ਲਈ ਕਮਰਕੱਸੇ ਕਰ ਲà¨à¥¤ à¨à¨¾à¨ˆ ਅਘੜ ਸਿੰਘ ਜੀ ਜੋ à¨à¨¾à¨ˆ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ à¨à¨¤à©€à¨œà©‡ ਸਨ, ਉਨà©à¨¹à¨¾à¨‚ ਵੀ ਵਧ-ਚੜ ਕੇ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।
ਮੋਮਨ ਖਾਨ ਕਸੂਰ ਦਾ ਪਠਾਣ ਸੀ ਅਤੇ ਮà©à¨°à¨¾à¨¦ ਬੇਗਮ ਦੇ ਹà©à¨•à¨® ਨਾਲ ਗਸ਼ਤੀ ਫੌਜ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸਰਵਨਾਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। à¨à¨¾à¨ˆ ਅਘੜ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਮੋਮਨ ਖਾਨ ਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢ ਕੇ ਖ਼ਾਲਸਾ ਜੀ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।
ਧੰਨ ਧੰਨ à¨à¨¾à¨ˆ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ à¨à¨¾à¨ˆ ਅਘੜ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸ਼à©à¨°à©‹à¨®à¨£à©€ ਗà©:ਪà©à¨°: ਕਮੇਟੀ |